Szadzko

Historia

Do dziś po średniowiecznej warowni pozostały wciąż poddane erozji, potężne obwałowania położone wśród mokrych łąk, na północno-zachodnim brzegu jeziora Szadzko. Na początku XIV wieku powstało tu pierwsza, murowane, obronne założenie ufundowane przez rodzinę Stegliczów (Steglitzów) ? właścicieli miejscowych ziem. Z roku 1336 pochodzi pierwsza pisana wzmianka o zamku. Wały ziemne otaczające warownię wg Z. Radackiego mogły powstać jeszcze w ostatniej dekadzie XIII wieku, w czasie kiedy miejscowe ziemie podbijane były przez Brandenburgię. Historia warowni silnie związana jest z kolejnymi wojnami. W XV wieku zamek był dwukrotnie oblegany przez wojska elektorskie (w 1445 i 1478 roku). W 1637 roku warownia została zdobyta przez wojska szwedzkie. W końcu XVII wieku planowano bezskutecznie odbudować zamek. Po 1781 roku murowane pozostałości po budowli zostały wykorzystane jako źródło budulca do odbudowy spalonych Dobrzan.

Warownia posadowiona była na rzucie prostokąta o bokach 44 X 50 m. Wschodnia kurtyna poprzedzona była głównym skrzydłem zamkowym, które zajęte było przez pomieszczenia reprezentacyjne i mieszkalne. W narożniku południowo-wschodnim umieszczono wieżę posadowioną na planie kwadratu. W górnej części przechodziła ona w formę cylindryczną. Wieża flankowała bramę, która znajdowała się w krótszej kurtynie południowej. Wg B. Guerquina w latach 1550-1554 wjazd do założenia poprzedzony został przedbramiem z potężną, półkolistą basteją. W czasach nowożytnych wzniesiono ziemne obwałowania z bastionami. W roku 1587 zbudowano skrzydło zachodnie. W rok później warownia została zniszczona przez pożar. W wyniku odbudowy powstała trójskrzydłowa, późnorenesansowa rezydencja z elementami obronnymi. Początek XVII wieku to okres świetności budowli. Posiadała ona wówczas dwie wieże, malownicze szczyty i facjaty oraz basteję przybramną.