Solanka

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z pocz. XIX w.
Wieś została utworzona na pocz. XV w., przez krzyżackiego komtura Markwarda von Salzbacha i nazwano ją jego nazwiskiem. O komturze wiadomo, że widnieje na obrazie Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”. Za pohańbienie matki księcia litewskiego Witolda - Biruty, został on po bitwie ścięty przez księcia. W okresie po Krzyżakach wieś stanowiła majątek szlachecki, należała m.in. do rodów von Sttuerheim i von Wersnsdorf. Dwór wzniesiony został ok. 1800 r., na fundamentach pradawnego dworu z XV w. Później był wielokrotnie przebudowywany. W 1896 r. właścicielami została rodzina Kroeck, która w 1911 r. wykonała gruntowny remont dworu.
W 1885 r. wieś Salzbach leżała w pow. rastemborskim, liczyła 104 m-ców mieszkających w 24 domach. Najbliższa stacja pocztowa znajdowała się w miejscowości Dryfort. Do 1925 r. liczba m-ców zwiększyła się do 408, a przed wybuchem 2. wojny światowej spadła do 321. W 1913 r. właścicielem 338-hektarowego majątku był Arthur Kroeck. Hodowano tu trzodę chlewną, bydło, konie i owce. Po 1945 r. na terenie dawnego folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, wchodzące w skład kombinatu w Srokowie. Jeszcze w 1989 r. dwór został wyremontowany, a niedługo później PGR-y zostały ustawowo rozwiązane.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł, map Geoportalu i badań terenowych.

Opis

Dwór bezstylowy, wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, w dłuższej osi N-S z niewielkim odchyleniem na wschód. Parterowy, podpiwniczony, nakryty dwuspadowym dachem naczółkowym z powiekami w obu połaciach. Od płn.-wschodu w dachu niewielka wystawka, akcentująca parterową, półokrągłą alkierzową przybudówkę. Wejście w fasadzie jest umieszczone centralnie i poprzedzone kamiennym tarasem ze schodami. W tylnej elewacji wejście osłonięte gankiem. Prowadzi ono na podjazd / aleję, otaczającą staw.

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 3,87 ha stanowi prostokąt rozciągający się w kierunku N-S. Przy samym dworze nieznacznie wykarczowany. Na zachód od dworu na osi śródparkowy staw. W parku, nieco na północ od dworu obiekt związany zapewne z K.K., być może kapliczka. Park nie posiada wyodrębnionej działki ewidencyjnej. Znajduje się na terenach działek rolnych stanowiących pozostałości PGR-u.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011