Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Orneta
2011, zdjęcie Michał Jakobielski

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Michał Jakobielski

Orneta

Województwo:warmińsko-mazurskie
Powiat:lidzbarski
Gmina:Orneta
Rodzaj obiektu:Zamek

Stan obecny

Szkoła. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Historia

Zamek biskupów warmińskich został posadowiony na węższym (północno-zachodnim) krańcu wzgórza nad Drwęcą Warmińską. Na szerszym krańcu powstało średniowieczne miasto. Przed podbojem krzyżackim funkcjonowała w tym miejscu pruska osada Wurmedyten. Zamek sąsiadował z miastem lokowanym w 1308 roku na prawie chełmińskim przez śląskiego zasadźcę Wilhelma z Nysy. Fundatorem zamku był biskup Eberhard z Nysy (1301-1326) przed 1315 rokiem. W roku 1340 zamek został rozbudowany.
Zamek posadowiony był na nieregularnym zbliżonym do trapezu planie. Od strony miasta założenie oddzielone było murem z bramą przebiegającym wzdłuż obecnej ulicy Kościelnej i Zamkowej. Założenie ograniczone było od północy skarpą, od południa ulicą tranzytową zakończoną Bramą Dolną (Łazienną). Mury obwodowe wyposażone były w trzy baszty umieszczone w kurtynie zachodniej. Początkowo na dziedzińcu zlokalizowano pojedynczy, murowany, trójkondygnacyjny budynek, z którym sąsiadowała wieża.
W domu mieściło się mieszkalnie burgrabiego, kaplica i aula. W latach 1341-1349 zamek pełnił funkcję głównej siedziby biskupa Hermanna z Pragi (1337-1349) na terenie dominium warmińskiego. W latach późniejszych zamek pełnił funkcję siedziby komornika- zarządcy dóbr kościelnych. Pozostałe budynki z XVI wieku zapewne o funkcji gospodarczej nie zostały do dzisiejszego dnia rozpoznane. W XVI wieku rezydencja uległa znacznym zniszczeniom. Jednak następni właściciele zamku biskupi warmińscy Szymon Rudnicki (1604/5-1621) oraz Teodor Andrzej Potocki (1712-1723) dokonali odbudowy rezydencji. Ten ostatni wystawił od zachodu barokowy dom sięgający okrągłej baszty południowo-zachodniej. Jan Krzysztof Szembek (1724-1740)- biskup był inicjatorem kolejnej barokowej przebudowy zamku mającej miejsce w II ćwierci XVIII wieku. W roku 1806 założenie uległo częściowej rozbiórce.
Celem dostosowania zabudowań do nowej funkcji (szkoła i farbiarnia) rozebrano obwarowania oraz zabudowania gospodarcze. W 1890 roku miały miejsce następnie przekształcenia w wyniku których nadziemne partie średniowiecznych i barokowych domów mieszkalnych przestały istnieć. Piwnice starych zabudowań posłużyły w nowym neogotyckim gmachu szkoły. W roku 1968 w trakcie budowy nowego skrzydła gmachu nastąpiły dalsze zniszczenia zabytkowej substancji. Zamek był o tyle ciekawy, że charakteryzowała go nieregularność planu, wynikająca z uwarunkowań terenu, jednak nie typowa dla założeń krzyżackich oraz obronnych warowni biskupich i kapitulnych na terenie Warmii.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Dominik Rybczyński10 lat i miesiąc temu
Czy wieża zamku była kwadratowa czy okrągła?