Ełk

Historia

Niewielka warownia krzyżacka powstała na przełomie XIV i XV wieku. Pierwotnie umiejscowiona była na wyspie na jeziorze rozciągającym się na południe od dzisiejszego miasta. Pierwszy dokument pisany, w którym mowa o zamku pochodzi z 1390 roku.
Rola zamku znacznie wzrosła po roku 1422 tzn. po pokoju mełneńskim, na którym wyznaczono granice krzyżacko mazowieckie. Od tego czasu na terenie dzisiejszego Ełku rozpoczęła się wielka akcja osadnicza. Efektem tego było wystawienie dokumentu lokacyjnego wsi Łek przez wielkiego mistrza zakonnego Pawła von Russdorfa w 1425 roku. Zamek powstawał w trzech etapach. Pierwszy etap przypada na lata 1398- 1408 kiedy Ełkiem władał komtur Bałgi Ulrich von Jungingen.
Pierwotnie zamek budowany z cegły i kamieni eratycznych miał formę podpiwniczone, czterokondygnacyjnej wieży mieszkalnej posadowionej na planie prostokąta. Kondygnacje rozdzielone były drewnianymi stropami, schody na górne piętra umieszczone były w grubości muru północno wschodniego. Portal drugiej kondygnacji umieszczony w północno zachodniej ścianie szczytowej skomunikowany był z podwórcem za pomocą drewnianych schodów. Wyższe kondygnacje dostępne były za pomocą drabin.
Wieża wyposażona była w schodkowe lub trójkątne szczyty, nie zachowany do naszych czasów. Całość nakryta była dachem dwuspadowym. Zamek otoczony był fortyfikacjami i fosą, których forma do dziś pozostaje nierozpoznana. Drugi etap łączy się z datą 1497 i był spowodowany odbudową zamku po pożarze w roku 1454. Dodano wtedy do wcześniejszego założenia wieżę schodową od północy.
Po roku 1520 następuje ostatnia faza rozbudowy zamku. Dodano wtedy sklepienie krzyżowe w kondygnacji przyziemia, przekształcono również niektóre otwory. W roku 1916 odkryto relief z wizerunkami orłów, który pochodzi najprawdopodobniej z XVI wieku. Około połowy XVIII wieku zamek uległ częściowej rozbiórce a wieżę mieszkalną włączono w kompleks budynków więzienia. W XIX wieku wyspa została połączona z lądem stały groblami.