Wyszyna

Stan obecny

Zachowała się jedna baszta, niewielkie resztki drugiej, a także kawałek przyziemia.
Ruiny zamku znajdują się na terenie prywatnym.

Historia

Rezydencja Grodzieckich herbu Dryja została skomponowana za pomocą renesansowego repertuaru form architektonicznych. Dzięki nawodnionym fosom otaczającym założenie możemy traktować je jako nowożytny zamek. Obecnie zabytek znajduje się w stanie ruiny i był przedmiotem wstępnych badań. Obiekt znajduje się na skraju wsi na podmokłym, łąkowym terenie. Nawodniona fosa przecięta jest po stronie południowej groblą, gdzie najprawdopodobniej znajdował się pierwotnie most. Do dnia dzisiejszego z założenia pozostała jedna baszta. Pozostałości drugiej oraz fragmenty murów odkopane w trakcie prowadzonych badań. Pomimo znajomości daty powstania zamku (1556) i fundatora, dzieje zamku nie są dobrze poznane. W XVII wieku majątek przeszedł w posiadanie rodziny Gurowskich, którzy posilili się na zmianę wystroju wnętrz zamku. W trakcie konfederacji barskiej część założenia została wysadzona w powietrze a od 1781 roku budowla pozostawała nieużytkowana. Pod koniec XVIII wieku budowla doczekała ostatecznej zagłady choć znane są jeszcze opisy i ryciny pochodzące z XIX wieku.

Opis

Założenie posadowione było na planie prostokąta o wymiarach (36 X 58 m). Po stronie północno-wschodniej i południowo-zachodniej stanęły dwa symetryczne domy mieszkalne. W ich narożach znajdowały się wysmukłe, ośmioboczne baszty (z wyjątkiem narożników wewnętrznych elewacji północnej). Oba domy połączone były ze sobą północnym łącznikiem. Dłuższe kurtyny wyposażone były w silnie wysunięte budynki na osi głównej, z których południowy pełnił funkcję budynku bramnego. Układ przestrzenny zdradza późnogotycką tradycję regularnych założeń zamkowych znanych między innymi z Borysławic Zamkowych czy Gosławic. Podkreślenie osi symetrii, malowniczość bryły z sześcioma basztami oraz bogactwo wystroju architektonicznego (renesansowe attyki) przenosi ten późnogotycki sposób kształtowania przestrzeni założenia zamkowego w świat renesansowej architektury pałacowej.

Inne

W Rejestrze Zabytków :

- pozostałości zespołu zamkowego, pocz. XVI, nr rej.: kl.IV-73/9/54 z 21.01.1953:
- ruina zamku (dom mieszkalny i wieże)
- fosy i obwarowania