Parłowice

Stan obecny

Popada w ruinę.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Parłowice to przysiółek leżący 8 km na płd. zachód od Bojanowa. Pierwsza wzmianka o wsi "Borlewitz" pochodzi z 1507 r. Począwszy od XVI w. aż do k. 2 wojny światowej osada leżała na terenach historycznego Śląska. Granica z Wielkopolską przebiegała nieco na zachód od Bojanowa. W zapiskach występuje głównie jako Borlewitz, ale też Purlewitz. Na pocz. XVIII w. właścicielką wsi była Marianna Seidlitz, następnie Julianna Seidlitz.
Wieś widnieje na mapie Gilly'ego z 1803 r. jako Parlowitz i taką nazwę miejsce to miało co najmniej do 1920 r.
W 1842 r. było tu 8 domów z 65 m-cami, w tym 10 katolików oraz folwark. W 1885 r. Porlewitz leżało w pow. gurowskim, parafii ewang. Geisschen (obecnie Giżyn) i dzieliło na wieś i dobra. U Dworzaczka jedyna zapiska dotycząca P. mówi o Stanisławie Kowalewiczu z Parłowic, który 1890 r. ożenił się z panną St. Meissner z Kaszczoru. Nazwisko Kowalewicz występuje też w Dzielicach k. Krotoszyna, gdzie mieszkali bracia Andrzej i Franciszek K. Trochę więcej wiedzy o wsi dają stare mapy, dzięki nim znamy ukształtowanie terenu i widzimy obiekty historyczne, które dawno nie istnieją, jak na przykład cegielnia (ok. 300 m. na zachód od folwarku), dwa wiatraki - jeden stał na płd. od wsi, drugi w 2/3 drogi do Zaborowic. Z racji położenia, wsi nie odnotowały księgi adresowe z 1913, ani 1926-30 roku. Po 2. wojnie światowej pozostałości folwarku zostały rozparcelowane pomiędzy rolników, a we dworze zapewne urządzono mieszkania.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Guter=Adreßbuch für die Prowinz Posen, wyd. 2, Lipsk 1913;
Wykaz alfabetyczny wszystkich posiadłości ziemskich w W. Księstwie Poznańskiem, Berlin, 1872;
Księga Adresowa Polski ..., 1930;
Geoportal;
Mapster:
17119 @ Karte des Deutschen Reiches 1:100 000 - Generalstabskarte, ark. poj. /1870 - 1944/
- plik mapy: KDR100_373_Guhrau_ca1893_DRMC5820373.jpg
16404 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 4366_(2488)_Triebusch_1911_UPKrak.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór piętrowy, nakryty czterospadowym dachem krytym dachówką, z okrągłymi basztami wtopionymi w elewacje. Elewację z basztami możemy uznać za fasadę, skierowana jest ona w kier. wschodnim.

Park

Niewielki park dworski w Parłowicach miał 0,2 ha obszaru i rozciągał się jedynie w obrębie zespołu, czyli od wschodu i północy ograniczony był lokalnymi drogami. Zadrzewione tereny leżące po płn. stronie drogi przecinającej wieś w kier. W-E były niegdyś jedynie łąkami, z rzadka porośniętymi drzewami, a w centralnej części wsi były to ogrody wokół zabudowań domów mieszkańców. Teren położony na płd. od dworu był po prostu polem uprawnym, a w jego płn. części (50 m. na płd. od dworu) znajdowało się wgłębienie, prawdopodobnie staw.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011