Boduszewo

Stan obecny

Hotel.

Historia

Pałac z pocz. XX w.
Boduszewo to wieś położona 21 km od Poznania, 16 km od Obornik i 3 km na wschód od Murowanej Gośliny. Pierwsza wzmianka o wsi szlacheckiej "Bodusowo" pochodzi z 1388 r. W źródłach znajdujemy ją także jako Bodusew, Bodusewo, Bodussewo, Boduschewo, itd. Pod koniec średniowiecza była własnością szlachecką. Mieszkali tu Brzechwowie i Pniewscy, którzy toczyli ze sobą liczne spory. Na pocz. XV w. właściciele wybudowali we wsi młyn. Dziesięciny tradycyjnie odprowadzano dla miejscowego kościoła, ponadto zyski z majątku szły na uposażenie altarii Świętej Trójcy, etc... w katedrze poznańskiej. W poł. XV w. właścicielem B. i Gośliny Kościelnej był wojewoda brzeski - Mikołaj z Kościelca. Po nim dobra odziedziczyli synowie: Wincenty i Jan Kościeleccy, a następnie Stanisław Potulicki h. Grzymała. W 1531 r. jego potomek - Przecław - rezygnował dobra Andrzejowi Grodzieńskiemu, jednak majątek nadal znajdował się w rękach Potulickich, kolejno: Kaspra i Stefana (1560) a następnie Piotra (od 1577). Tenże Piotr pod koniec XVI w. sprzedał dobra, czyli "całe wsie Goślina kość. Goślinka, Przebędowo, Boduszewo, Rakownia p. pozn." Janowi Rozdrażewskiemu, późniejszemu kasztelanowi poznańskiemu. Pod koniec życia Jan pełnił zacną funkcję krajczego królewskiego i dobra nie były mu potrzebne, tak więc sprzedał je Mikołajowi Kołaczkowskiemu, staroście ujskiemu i pilskiemu, za kwotę 95 tys. złp. W kolejnych latach właścicielkami dóbr goślińskich były tegoż córki: Konstancja zam. Grudzińska i Cecylia zam. za Jana Leszczyńskiego, kasztelana gnieźnieńskiego. W 1651 r. Leszczyńska oficjalnie sprzedała Goślinę z wsiami przyległymi swojemu mężowi. Po nich odziedziczył Rafał Leszczyński, wojewoda łęczycki, ożeniony z Anną Jabłonowską, którzy w 1694 r. sprzedali cały klucz wraz z Boduszewem, Katarzynie Przyjemskiej, podwójnej wdowie (po Piotrze Opalińskim i Władysławie Przyjemskim). Z kolei Katarzyna w 1699 r. sprzedała wszystko Adamowi Gruszczyńskiemu, kasztelanowi nakielskiemu, ożenionemu z Zofią Przyjemską. Ich córką była Franciszka, która wyszła za Mikołaja Skarbek-Malczewskiego h. Awdaniec. Miała z nim synów: Adama i Ksawerego. Po śmierci Mikołaja, w 2. poł. XVIII w. ponownie wyszła za mąż, za Melchiora Gurowskiego, kasztelana poznańskiego.
W 1789 r. Franciszka Gruszczyńska sprzedała Murowaną Goślinę, Godurowo i in. swoim synom, za kwotę 30 tys. złp. Gurowscy i Malczewscy siedzieli tu mniej więcej do 1795 r. Po III rozbiorze Polski wieś jako Bussen weszła w skład dóbr Murowanej Gośliny i znalazła się w rękach niemieckich. Ok. 1815 r. nabył ją Roch Morawski i ok. 1817 r. sprzedał Ignacemu von Straussowi. W 1821 r. wzmiankowany jest polski posesor tych dóbr - Józef Grudzielski oraz "kontroler" Józef Umiński. Tenże Strauss w 1833 r. sprzedał dobra Franciszkowi Duchy, a ten z kolei - w 1835 r. - baronowi Fryderykowi H.E. von Kottwitzowi. W 1840 r. Boduszewo nabył von Lauer-Munchhoffer, a w 1841 Hans Karl von Winterfeld. Pod koniec XIX w. właścicielem dóbr goślińskich został książę Ernst I von Sachsen-Altenburg. W latach 1900-1901 r. zarząd dóbr księcia sprzedał majątek berlińskiemu Bankowi Ziemskiemu (Landbank).
W 1885 r. Boduszewo stanowiło gminę wiejską oraz dominium. Do domeny oprócz samego B. należały Mokradły (Siewerthauland) oraz Bussen-Olędry. We wsi było 11 domów z 208 m-cami, w tym 173 katolików i 35 ewangelików; 77 analfabetów. Na pocz. XX w. majątek został rozparcelowany, a zarazem znacznie przebudowano sam folwark. Zburzono część zabudowań gospodarczych, zaś dwór stał się domem mieszkalnym. Dookoła dawnego parku powstały nowe gospodarstwa dla osiedlonych rolników. Przez teren podwórza folwarcznego poprowadzono też nową drogę, która przecięła je w kier. N-S. Wieś nie znalazła się w księgach adresowych okresu międzywojennego. Po 2. wojnie światowej dwór przeznaczono na cele mieszkaniowe.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Księga Adresowa Polski ..., 1930;
Geoportal;
Mapster:
11794747 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3468_(1869)_Murowana-Goslin_1890_BWNG_UL.jpg
16362 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3468_(1859)_Murowana-Goslin_1911_UPKrak.jpg
11812999 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 3468_(1859)_Murowana-Goslin_1940_APP_Sygn._M.top.25-1016.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi SW-NE, fasadą skierowany na SE. Budynek piętrowy, nakryty dachem czterospadowym, z niesymetrycznie umieszczonym ryzalitem w fasadzie.

Park

Pozostałości parku o pow. ok. 1 ha, do niedawna w większości zniszczonego i wykarczowanego. Pośrodku zachował się staw w otoczeniu reliktów starodrzewu.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011