Mościska
Województwo:wielkopolskie
Powiat:pilski
Gmina:Wysoka
Rodzaj obiektu:Dwór
Rejestr zabytków
Zespół:dworski z końca XIX w.
Obiekt:dwór, nr rej.: A-547 z 20.07.1981
Park:nr rej.: A-398 z 7.05.1981
Historia
Dwór z 1880 r.Opis
Wieś leżąca na terenie gminy Wysoka są Mościska. Początki wsi Mościska sięgają średniowiecza. W źródłach podaje się 1427 i 1429 rok. Parafię założono w 1479 roku. Wieś położona jest na obszarze tzw. Krajny, czyli ziemi położonej pomiędzy Wielkopolską a Pomorzem. Granice Krajny wytyczają rzeki: na południu Noteć, na północy Dobrzynka i Kamionka, na wschodzie Płytwica i Brda, na zachodzie Gwda. Krajna w okresie wczesnego średniowiecza była terytorium silnie zalesionym. Zalesienie to posiadające cechy puszczańskie stanowiło naturalną granicę pomiędzy historyczną Wielkopolską a Pomorzem. W wieku XIII na zachód od Wysokiej (w kierunku Piły) rozciągał się las zwany Klepaczew. Jeszcze w końcu XIV wieku rejon dzisiejszej wsi Mościska i Kostrzynek był całkowicie pokryty lasem. Dopiero w XV i XVI wieku przystąpiono do intensywnego wyrębu lasów i zakładania nowych osad. W latach 1565-1581 obszar uprawny wsi wynosił 25 łanów, w tym 7 łanów folwarku. Wspólnymi właścicielami Mościsk byli wówczas: B. Dębiński, J. Dębiński, B. Zborowski oraz Kościelski. W 1773 roku prawo wyłącznej własności nabył Lutomski. W 1880 roku wieś miała 229 mieszkańców. Po roku 1880 właścicielem Mościsk był Niemiec o nazwisku Schmidt. Prawdopodobnie w tym okresie wybudowano dwór w stylu francuskiego neorenesansu. Kolejnymi właścicielami byli: Halla, potem Polak – Wacław Popiel, który miał też majątki w Brzostowie i Kostrzynku. W tym samym czasie najprawdopodobniej powstał zachowany do dziś układ komunikacyjny i drzewostan parkowy. Od 1927 roku zarządcami Mościsk (w imieniu Popiela) byli kolejno: Winogrodzki, Stanisław Chłapowski, Kaczmarek oraz do 1939 r. Franciszek Pawlak. W 1939 r. Hitlerowcy wywieźli Popiela do Gdańska, gdzie został zamordowany. Od 1945 r. właścicielem były PGR Wysoka, Zakład w Mościskach. W stylowym dworku znalazły się mieszkanie, biura, biblioteka, gabinet lekarski. Później obok zabytkowego obiektu (już zniszczonego) wybudowano nowy biurowiec, który architektonicznie jest z nim w dysharmonii. Kiedy zlikwidowano Państwowe Gospodarstwa Rolne, majątek przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, od której ok. 15 lat temu odkupili dworek wraz z obszarem 6 działek państwo Małgorzata i Andrzej Dębscy.Park
Park.
Komentarze
Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.