Brennik

Stan obecny

Dom Pomocy Społecznej "Prząśnik", dla osób dorosłych, przewlekle i somatycznie chorych.

Historia

Pałac z poł. XVIII w. / k. XIX w.
Wieś od początków swego istnienia na przełomie XIII i XIV w. należała do starej niemieckiej szlachty - von Landskron. Herb który ci nosili na tarczy to "w kolorze niebieskim czerwona korona, w którą dwie ryby srebrne wetkane", zaś pieczęć "na hełmach czerwona korona, z której wyłaniają się dwa haczyki na ryby" (tłumacz Google). Rozległe tereny w trzech śląskich prowincjach należały do nich aż do pocz. XVIII w., a miejscowość Prinsnig co najmniej do 1706 r. Następnie przeszła ona w ręce Zygmunta von Zedlitz und Leipe (ur. 26.07.1659 r.), ożenionego z Hedwig Julianą von Rohr und Stein (ur. 1686 r.). Zygmunt w połowie stulecia wybudował tu siedzibę godną swojego rodu. Majątek odziedziczył jego syn, hrabia Friedrich Moritz von Zedlitz (1709-1793), który jednakowoż oficjalnie odziedziczył dobra dopiero w 1780 r. Ożeniony był z Anną Elizabeth von Dyhrn (ur. 1714 r.). Dość długo czekali na potomka, którym stał się Friedrich Otto Ferdynand (1753-1831). Ten po ukończeniu szkół rozpoczął karierę wojskową i dosłużył się stopnia lejtnanta regimentu kirasjerów. Ożenił się z Heleną Joanną Fryderyką von Erlach (ur. 1770 r.), córką Friedricha Augusta i Fryderyki Wilhelminy Krystyny von Wallwitz. 1 marca 1789 r. urodził im się syn August. Będąc w wieku chrystusowym baron ożenił się z hrabiną Jenny von Roedern, z którą dorobił się czwórki dzieci: Gustawa (ur. 1824 r.), Adolfa (ur. 1826 r.), Anny (ur. 1829 r.) i Hansa (ur. 1833 r.). Ten ostatni zaślubił Helenę von Kulmiz (ur. 1844 r.) i przejął majątek po ojcu. W 1899 r. zasadniczo przebudował pałac po pradziadkach, nadając mu nowe, barokowe formy. Po śmierci Hansa, Helena nie wyszła powtórnie za mąż. Zajmowała się majątkiem co najmniej do 1913 r. (data śmierci nieznana). Hans i Helena mieli jedynego syna Günthera (ur. 22.02.1876 r.), który po dojściu do lat ożenił się z Ilzą von Lieres. Ciż na przestrzeni lat 1904-1912 mieli kolejno pięcioro dzieci. Byli to: Sofie, Hans Siegmund, Edith, Sibylle oraz Christoph. Sophie wyszła za Cristopha von Goerne, Hans ożenił się z Ellinor von Durant, Sibylle wyszła za księcia Hansa Georga von Schönach-Carolath a Edith pozostała panną. Właściciele w 1928 r. odrobinę zmodernizowali i wyremontowali pałac; gospodarowali w Brenniku do końca II wojny światowej. Na początku lutego 1945 r. opuścili dom, w obawie przed zbliżającym się I Frontem Ukraińskim pod dow. marszałka Iwana S. Koniewa. Po wojnie pałac wraz z parkiem i folwarkiem został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego. 1. stycznia 1980 r. w pałacu rozpoczął działalność Dom Pomocy Społecznej "Prząśnik", który funkcjonuje tu do dzisiaj. W ostatnich latach budynek został wyremontowany.
Źródła:
Strona internetowa \\\"Berner Geschlechter\\\"
Portal genealogiczny \\\"GeneAll\\\"
Liste der Burgen und Schlösser in Schlesien
Actenstücke und Materialien zu der Geschichte des großen Kampfes um die ...
Prawa do tekstu zastrzeżone (Polskie Zabytki).

Opis

Pałac barokowy, murowany i otynkowany, na planie czworoboku, dwutraktowy, z dachem dwuspadowym z naczółkami.

Park

Park z XIX w. o pow. ok. 20 ha. Wewnątrz znajdują się dwa stawy, strumyki, aleja lipowa oraz aleja dębowa, rozległe polany. Park jest czysty i zadbany.

Inne

3 budynki gospodarcze
5 oficyn
obora
dom mieszkalny nr 16

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011