Redgoszcz

Stan obecny

Własność prywatna.
Właścicielem pałacu jest p. Waldemar Chudzik, wł. f-my "Martyna" w Rąbczynie.

Historia

Pałac z 3. ćw. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1216 r., kiedy to dziedzic Świętosław zapisał ją swojej żonie. W 1258 r. pisał się stąd komes Piotr, w 1297 r. Piotrek i Wincenty, a następnie synowie Piotra: Wierzbięta i Wincenty. W 1398 r. z Redgoszczy pochodził niejaki Wigłosz. W zapiskach wieś znajdujemy także jako Rzedgoszcz (od XIV aż po XVIII w.) albo Radgost, nazwa ta być może pochodziła od słowiańskiego bożka Radogosta. W 1. poł. XVI w. wieś składała się z łanów dziedzicznych i kmiecych. Ponadto jej część należała do zakonnic w Owińskach. Właściciele cz. dziedzicznej z czasem przyjęli nazwisko Rzedgoskich. Ci jak zwykle sprzedawali, wyderkowali lub dzierżawili dobra, a w zapiskach z tego okresu znajdujemy Żabickich (z sąsiedniego Żabiczyna), Domasławskich i Smoguleckich. Pod koniec XVII w. wieś wraz z innymi dobrami trafiła w ręce magnatów - Dąmbskich h. Godziemba. Po śmierci Ludwika majątkiem zarządzała wdowa Anna Zakrzewska, a następnie jej córki: Konstancja i Apolinara. Te w 1700 r. dokonały podziału majątku, a właściwie zamiany za majątki w ówczesnym pow. kruszwickim. Zakrzewo, Żabiczyn, Redgoszcz i Wybranowo wzięła Apolinara zamężna za Rafała, a po śmierci tegoż - Pawła Działyńskiego. Kolejnym dziedzicem tych ziem został Józef Łącki h. Korzbok. Wśród spadkobierców jego i Dąmbskich znajdowali się Kucharscy, Rokossowscy i Zarembowie. Po III rozbiorze Polski dobra znalazły się pod zaborem pruskim i pozostawały w dzierżawie. Na pocz. XIX w. posesorami byli m.in. Modlibowscy h. Rola. W zbiorach prof. Dworzaczka zapiski o R. są stosunkowo skąpe i dlatego nie wiemy dokładnie, kiedy majątek przeszedł w ręce zacnej rodziny Janta-Połczyńskich h. Bończa. Pierwszym z tej rodziny na Redgoszczy był zapewne Stanisław (1815-1909), znany polityk, działacz społeczny, a także kompozytor. Dnia 8 lipca 1879 r. u świętego Jana w Toruniu zaślubił on Annę Wałdowską h. Topór, z Michorowa w ziemi malborskiej. Mieli oni synów: Romana (1891-1984) i Władysława, ożenionego z Różą Biberstein-Paruszewską h. Rogala. Władysław dostał Redgoszcz, zaś Roman Zakrzewo. W 1885 r. na Redgoszcz składała się wieś oraz dobra w pow. wagrowieckim. We wsi znajdowało się 7 domów z 54 m-cami, w tym 47 katolików i 7 ewangelików. Do majątku należało 386,48 ha, w tym 272,52 ha ziem uprawnych, 75,96 ha łąk, 1,01 ha pastwisk, 7,06 ha nieużytków oraz 29,93 ha wód. Krótko po ślubie (w 1886 r.) dla nowożeńców wybudowany został w Redgoszczy nowy pałac, a w jego otoczeniu założony został park krajobrazowy. Władysław i Róża Janta-Połczyńscy mieli troje dzieci: Zofię (1882-1969) zamężną za Kazimierza Jarmułt-Mlickiego h. Dołega, Tadeusza (1889-1939) oraz Anielę zamężną za Tadeusza Bolewskiego h. Łodzia. Z tychże dziedzicem został Tadeusz, który ożenił się z Ireną Piwnicką h. Lubicz (1902-1976). W 1926 r. pod ich zarządem dobra liczyły 412,5 ha, w tym 293,3 ha ziemi uprawnej, 81,7 ha łąk i pastwisk, 7,6 ha nieużytków oraz 29.9 ha wód. Czysty dochód gruntowy wynosił 1194 talary. Po 2. wojnie światowej dobra Połczyńskich zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. Na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo na pocz. lat 90. XX w. Po PGR-ach gospodarstwo przejęła firma Redrol.
Źródła:
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Wielka Genealogia Minakowskiego;
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal, Mapster.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałac neorenesansowy. Budynek parterowo-piętrowy, podpiwniczony, wzniesiony na planie prostokata w dłuższej osi W-E. Fasadą w zasadzie jest elewacja zachodnia, gdzie znajduje się wejście główne osłonięte portykiem kolumnowym dźwigającym balkon. Jednak elewacja wchodnia również sprawia wrażenie reprezentacyjnej, co podkreśla umieszczone posrodku cz. parterowej wejście poprzedzone schodami i gankiem wybudowanym na planie połowy sześciokąta. Zachodnia, największa bryła pałacu nakryta jest dachem mansardowym, podobnie jak niewielkie wystawki umieszczone na narożnikach budowli od płd.-wschodu i płn.-wschodu. Elewacje pałacu bogato zdobione, co w połączeniu z mansardowymi dachami upodabnia bryłę do modnego pod koniec XIX w. "kostiumu francuskiego".

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 3 ha, znajdujący się na części dz. ew. nr 302807_2.0024.516/7 wraz z zabudowaniami dawnego podwórza gosp., o łącznej pow. 18,5026 ha (Geoportal, 4.02.2017 r.) W parku pozostałości dawnej architektury ogrodowej, m.in. rzeźby oraz kamienne groty.

Inne

Zabudowania gospodarcze, XIX/XX w.
Kuźnia, got., k. XIX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011