Lechlin

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z 1. poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi, jako posiadłości biskupów poznańskich, pochodzi z 1235 r. W 1467 r. kapituła poznańska wystawiła we wsi pierwszy kościół drewniany, który stał się siedzibą parafii. Na jego miejscu wystawiono w 1756 r. nowy kościół, również drewniany. Majątek przez wieki pozostawał w dzierżawie. Na pocz. XVIII w. dzierżawcami byli Majewscy, a następnie Daleszyńscy. W poł. stulecia ekonomem dóbr kapituły był Sebastian Kowalski. W latach 70. dobra przeszły w dzierżawę Józefa Radeckiego. Później dożywotnim zarządcą dóbr został ksiądz Jan Iłowiecki, kanonik metropolitalny gnieźnieński i katedralny poznański. W 1784 r. kapituła sprzedała Lechlin Józefowi Gliszczyńskiemu, kasztelanowi biechowskiemu. Na sprzedaż musiała się zgodzić Stolica Apostolska, w przeciwnym wypadku transakcja zostałaby unieważniona, a dobra nadal byłyby dzierżawione. Gliszczyński zaraz po zakupie puścił dobra w tenutę Michałowi Goreckiemu (zm. w 1791 r.). Kolejnymi posesorami Lechlina byli Joanna i Aleksander Kaczkowscy, natomiast kolejnym właścicielem dóbr Józef Swiniarski, który ok. 1820 r. sprzedał majątek Antoniemu Załuskowskiemu. Bratem tegoż był Józef Załuskowski, były dowódzca polskiej jazdy, zm. w 1821 r. Antoni Z. zmarł 10 kwietnia 1823 r. a już 14 czerwca córka dziedzica - Wiktoria - wyszła za Franciszka Dunina z Ostrowitego. Mając zaledwie 21 lat zmarła na suchoty i pochowana została w Ostrowitem. 3 listopada tamże zmarł ich 1,5-roczny syn, Leonard. Dziedzic w 1840 r. rozbudował dwór o wieżę, a w 1860 r. do posiadanych majątków Ostrowitego i Lechlina dokupił Łosiniec. Zmarł ze starości 4 listopada 1866 r. W Lechlinie pozostała jego siostra Magdalena, której pierwszym mężem był Koszutski h. Leszczyc, zaś drugim Konstanty Napierałowicz, były żołnierz, właściciel również Łosieńca. Ten zmarł w wieku 62 lat, w 1874 r. Po nich wieś w drodze wiana odziedziczył Ludwik Lasocki, ożeniony z Zofią Dunin. W 1878 r. zmarła 14-letnia córka Zofii i Ludwika - Maria. Stara dziedziczka - Magdalena, zmarła w 1882 r. i pochowana została w grobowcu rodzinnym. W 1885 r. na Lechlin składała się wieś, majątek i olędry. Te ostatnie miały 10 domów z 80 m-cami, w tym 50 katolików i 30 ewangelików. Majątek stanowił dominium o rozległości 3074 mórg. Na jego terenie oprócz zabudowań dworskich wznosiło się 27 domów z 296 m-cami, w tym 276 katolików. Ludwik Lasocki zmarł w wieku 69 lat, w 1887 r., po nim odziedziczył Antoni Lasocki, który zamienił Lechlin na Domanikowo od Niemca Trescowa, zaś Łosiniec sprzedał Józefowi Liszkowskiemu z Poznania. Kolejnym właścicielem Lechlina został Tadeusz Göetzendorf-Grabowski h. Zbiświcz (1883-1944), syn Bolesława i Marii Garczyńskiej, podporucznik, powstaniec wielkopolski, późniejszy komisarz wojenny na powiat wągrowiecki. Ok. 1910 r. zaślubił Izabellę Marię Krajewską z Krajewa h. Leliwa. Miał trzy siostry: Irenę zamężną w 1913 r. za Stanisława Kierskiego, Emilię i Zofię. Po wybuchu 2. wojny światowej w folwarku gospodarowali Niemcy: Zafost, a później niejaki Bubek. Po wojnie majątek został znacjonalizowany. W 1950 r. utworzono tu Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną, zaś w pałacu mieściły się mieszkania i świetlica. Po przemianach 1989/90 pałac został sprzedany w ręce prywatne.
Źródła:
Wikipedia;
Atlas Wsi Polskich - Lechlin, opracowanie p. Klaudii Lorenckiej;
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Wielka Genealogia Minakowskiego;
Mapster: http://www.amzpbig.com/maps/3268_Rogasen_1944.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór eklektyczny o cechach klasycystycznych. Budynek wzniesiony na planie prostokąta, w dłuższej osi zbliżonej do N-S, fasadą zwrócony na wschód. Parterowy, nakryty dachem mansardowym z lukarnami, z czworoboczną, 3-kondygnacyjną wieżą od północy, zwieńczoną wysokim dachem ze ściętym wierzchołkiem i iglicą. W fasadzie centralnie umieszczony 3-osiowy, znaczny ryzalit z 2-osiową wystawką zwieńczoną ozdobnym szczytem.

Park

Park dworski z XIX w. leżący w całości na dz. ew. nr 301805_5.0012.161/1 o pow. 1,8777 ha. Park rozciąga się od dworu na zachód, w kierunku jeziora. Przed wyjściem ogrodowym z dworu obszerna (0,25 ha) polana rekreacyjna (Geoportal).
Numer rejestru zabytków: 2005/A/85

Inne

Kościół mur., z 1850 r., p.w. św. Stanisława Biskupa
Grobowce: ks. Szalczyńskiego i Konstantego Napierałowicza na miejscowym cmentarzu.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011