Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Zbąszyń
Zdjęcie Karol Barsolis Turysta Kulturowy

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Karol Barsolis Turysta Kulturowy

Zbąszyń

Województwo:wielkopolskie
Powiat:nowotomyski
Gmina:Zbąszyń
Rodzaj obiektu:Zamek

Rejestr zabytków

Zespół:zamkowy, XVII- XVIII w.

Stan obecny

Do tej pory z zamku zachowała się tylko renesansowa wieża bramna z 1627 r.

Historia

Na miejscu nie przebadanego dotychczas średniowiecznego zamku powstał palazzo in fortezza o dużych walorach historycznych, architektonicznych i krajobrazowych. Miasto rozwinęło się na piaszczystej wyspie w wąskiej, bagnistej dolinie pomiędzy Obrą i Jeziorem Zbąszyńskim. Na północy zachód od miasta, na sąsiedniej wyspie wśród mokradeł, przy wschodnim brzegu jeziora wzniesiono zamek, na którego miejscu później stanęła nowożytna twierdza. Obecnie jedynym śladem po zamku są nasypy ziemne oraz brama wjazdowa pochodząca ze starszego założenia. Pierwsza wzmianka o grodzie kasztelańskim pochodzi z 1232 roku. Później warownia została odnotowana w związku z obrabowaniem jej przez rabusiów w 1252 roku. Miasto uzyskało lokację przed 1302 rokiem. W roku 1456 odnotowano istnienie fortalicium wzniesionego przez właścicieli majątku Nałęczów-Zbąskich. Forma pierwotnego założenia nie została dotychczas wyjaśniona. W III ćwierci XVI wieku rozpoczęła się przebudowa starego założenia zainicjowana przez Abrahama Zbąskiego (1531-1577), który po krótkim czasie od rozpoczęcia inwestycji zmarł. Czworoboczną wieżę wzniesioną z gotyckiej cegły i włączoną później do następnego założenia od północy datuje się właśnie na ten okres. Kolejnym inwestorem i inicjatorem rozbudowy warowni wyposażonej w bastionowe fortyfikacje był wnuk Abrahama Zbąskiego, Abraham Ciświcki ? kasztelan bydgoski (1621-1627) i śremski (1627-1644). Stara czworoboczna wieża została przekształcona na wieżę bramną, nad wjazdem umieszczono datę budowy ? 1627. Wieża bramna nigdy nie została ostatecznie przekształcona. Na przełomie XVII i XVIII wieku warownia podupadła. W roku 1700 majątek przeszedł w posiadanie Damiana Garczyńskiego a w 1706 zamek został zdewastowany przez wojska szwedzkie.

Założenie posadowione było na planie prostokąta o wymiarach około 250 X 350 m łącznie z bastionami i powierzchni około 8000 m2. Od strony północnej oraz częściowo południowej i wschodniej zachowały się fortyfikacji typu staroholenderskiego, z bastionami od północnego i południowego wschodu i północnego zachodu. Od jeziora brak śladów obwałowań wskazuje na nie powstanie umocnień z tej strony warowni. Wygląd nieistniejącego dziś pałacu wzniesionego na fortyfikacjach znany jest z ikonografii XIX wiecznej.

Inne

Fortyfikacje bastionowe ziemne z fosą, nr rej.: Z-II/116/49 z 16.09.1950
Wieża bramna, nr rej.: Z-II/116/49 z 16.09.1950

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Karol Barsolis Turysta Kulturowy 3 lata i 3 miesiące temu
Zbąszyń- Wielkopolska -zamek .. do tej pory z zamku zachowała się tylko renesansowa wieża bramna z 1627 r ..
Karol Barsolis Turysta Kulturowy 3 lata i 3 miesiące temu
Zbąszyń- w renesansowej wieży bramnej mieści sie obecnie Galeria Sztuki Współczesnej