Sichów Duży

Stan obecny

Własność prywatna. Pensjonat.

Historia

Dwór z poł. XIX w.
Sichów Duży to wieś leżąca 6 km na płd.-zachód od Rytwian. Jan Długosz podaje, że w 1421 r. Wojciech Jastrzębiec nadał dziesięciny z Sichowa ("in untraque Swichow") klasztorowi we wsi Beszowy. Wieś Sichów, czy też Świchów stała się gniazdem rodowym Świchowskich. W późniejszych czasach nazwisko to przybrało formę "Świechowskich". W XVI w. wieś leżała w pow. wiślickim, a w 1579 r. jej właścicielką była Elżbieta Czyżowska, która płaciła pobór od 12 osadników, 3 łanów, 1 łanu wójtowskiego, 6 ogrodników z rolą, 2 komorników i 8 ubogich. Na drugiej niewielkiej części siedział Stanisław Świchowski zwany "Kula", który nie miał swoich kmieci ani zagrodników, jeno jednego ogrodnika z rolą i sam uprawiał pół łanu. Później jeszcze wieś miała wielu właścicieli, a część z folwarkiem przeszła w skład majętności w Łubnicach. W 1827 r. w S. Dużym było 41 domów i 315 mieszkańców, a w S. Małym 39 domów i 303 m-ców.
W 2. poł. XIX w. na skutek reformy uwłaszczeniowej, na 924 morgach utworzono 68 "osad". Z kolei w S. Małym na 855 morgach powstało 58 gospodarstw osadniczych. W 1866 r. właścicielką ogromnych dóbr (11843 morgi) była Katarzyna z hr. Branickich h. Korczak, zamężna za Adama Józefa Mateusza Potockiego h. Pilawa. Mieli siedmioro dzieci, z których interesuje nas Artur Władysław Józef (1850-1890). Ten w 1877 r. w Krakowie zaślubił Różę Zofię ks. Lubomirską h. Drużyna i mieli dwie córki: Różę (1878-1931) oraz Zofię Marię Różę (1879-1933). Róża Maria Deodata w dniu 4 sierpnia 1897 r. zaślubiła w Krakowie Macieja Mikołaja Jakuba ks. Radziwiłła h. Trąby (1873-1920).
Pod koniec XIX w. Sichów dzielił się na Mały i Duży, leżał w pow. stopnickim, gminie Oględów i parafii Koniemłoty. Była tu szkoła początkowa, urząd gminy i kasa pożyczkowa. S. Duży nadal wchodził w skład dóbr Łubnicach. W XX w. wieś należała do Macieja Radziwiłła, któremu Potocka wniosła te dobra w wianie. W 1930 r. posiadaczem dóbr o pow. 2200 ha był jeden z czterech ich synów - Krzysztof Mikołaj. Posiadał on kamieniołomy w S., ponadto wieś Sydzynę z gruntami o pow. 1800 ha.
Dnia 12 września 1923 r. w Kurozwękach, Krzysztof Radziwiłł zaślubił Zofię Chościak-Popiel h. Sulima (1900-1991). W Sichowie rodziły się ich dzieci: Barbara Maria Róża (1924-2008), Maria Teresa Jadwiga (1925-2009), Zofia Maria Antonette (1928-2017), Stanisław Mikołaj Janusz (1926-2017) i w kwietniu 1939 r. ostatnia córka, Anna Maria Pia (zm. w styczniu 2009 r.). Była ona znaną polską nauczycielką, historyczką, senatorką I kadencji i podsekretarką stanu w MEN na pocz. XXI w. Po 2. wojnie światowej dobra uległy parcelacji.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11825121 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 w cięciu map zaborczych /1920 - 1929/
- plik mapy: P47_S32_(NE)_3866-2_1929_nn40c45_BN_Sygn.ZZK_S-28_221_A.jpg
11810136 @ West. Osteuropa 1:25 000 - Niemieckie mapy zaboru rosyjskiego, I WŚ /1914 - 1919/
- plik XXX-9-B_Gruppe_Warschau_1915_LoC_G6965_s25_.G4.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór klasycystyczny. Budynek wzniesiony jest w południowej części parku. Składa się z trzech zasadniczych części: starszego korpusu głównego od str. południowej, w której od północy znajduje się wejście główne, parterowego łącznika zwieńczonego attyką (od strony dziedzińca) oraz prostopadłej części północnej. Dwie bryły główne są parterowe, nakryte dachami dwuspadowymi i posiadają liczne lukarny doświetlające poddasza. Wejście poprzedzone gankiem i schodami.

Park

Park z 1. poł. XIX w. o pow. 11 ha (wraz z zabudowaniami), zachowany w granicach sprzed 1945 r.

Inne

Stajnia, obecnie pensjonat,
Wozownia, obecnie oranżeria przy pensjonacie
Dwie rządcówki
Dom ogrodnika

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011