Radków

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Radków to wieś leżąca 16 km na południe od Włoszczowej. Opisał ją biskup Jan Łaski w swojej "Liber Beneficiorum...", jako własność prepozytury krakowskiej, jednakowoż dziesięcinę składano prepozyturze kurzelowskiej. Na daninę składało się zboże z łanów kmiecych o wartości 9-10 grzywien i po 6 pęków konopi z łanu. Istniał już wówczas dwór szlachecki, zwany "Zyra" wraz z folwarkiem. Dziesięcinę z folwarku i części łanów kmiecych składano plebanowi w Dzierzgowie, ponieważ, jak to opisał zacny biskup "skutkiem niedbałości proboszcza kurzelowskiej kolegiaty". Dokładne dane o podziale wsi podają regesta poborowe z 1581 r. Były tu wówczas cztery części: 1. Bałkowskiego, 2. - Rzeszowskiej, 3. - Stanisława Kietlińskiego i 4. - Stanisława Dobrowieckiego. Części te miały odpowiednio: 1. - 2 łany kmiece, 4 zagrodników bez roli, 2 komorników bez bydła i ćwierć roli; 2. - 2 i pół łanu kmiecego, 3 zagrodników bez roli, 1 komornik bez bydła i 3,5 łanu puste; 3. - 1 łan kmiecy, 1 zagrodnik z rolą, 2 zagrodników bez roli, 2 komorników bez bydła; 4. - 1 łan, 2 zagrodników z rolą, 1 komornik bez bydła.
W 1827 r. we wsi znajdowało się 30 domów z 264 m-cami. W 2. poł. XIX w. R. dzielił się na wieś - siedzibę gminy oraz folwark w pow. włoszczowskim i parafii Dzierzgów. Już w 1873 r. we wsi był młyn, tartak i gorzelnia. W skład majątku o pow. 1968 mórg wchodził także folwark Jakubówka o pow. 608 mórg. Czyli sam Radków obejmował obszar 1360 mórg, na co składało się 499 m. roli, 175 m. łąk i 629 m. lasów. Na terenie folwarku było 7 budynków murowanych i tyleż drewnianych. Na polach prowadzono zasiewy w systemie 10 - polowym, w Jakubówce 8 - polowym (płodozmian). W Radkowie było 35 gospodarstw osadniczych z 322 morgami ziemi, zaś w Jakubówce 22 z gruntami o wielkości 173 mórg. Las był "urządzony", co znaczy, że prowadzono tu racjonalną gospodarkę leśną. Prawdopodobnie już pod koniec XIX w. dobra należały do Linowskich h. Pomian.
W 1930 r. Radków stanowił gminę w pow. włoszczowskim i liczył 288 mieszkańców. Dobra o pow. 632 ha wraz z młynem wodnym należały do Adama Linowskiego (1879-1952), syna Stanisława (1839-1918) i Anieli Kosickiej h. Łuk (1850-1895). Żoną Linowskiego była Anna Maria Kosicka h. Łuk (1884-1938). Mieli czworo dzieci w tym Adama (1908-1977), ożenionego z Marią Strawińską h. Sulima. Ze związku tego pochodziło dwoje dzieci: Stanisław (1938-2008) i Maria (ur. ok. 1957). Po 2. wojnie światowej dobra Linowskich zostały zabrane przez skarb państwa i rozparcelowane. Dwór przeznaczony został na mieszkania.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
13319 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/
- plik mapy: P46-S30-A_RADKOW_1936.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Zespół dworski usytuowany jest pośrodku wsi. Dwór późnoklasycystyczny, składający się z dwóch brył, parterowej i piętrowej. Nakryty jest dachami dwuspadowymi, prostopadłymi do siebie.

Park

Park z XIX w. o pow. 3,6 ha, zachowany w granicach sprzed 1945 r., w całości na dz. ewid. nr ...983/5.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011