Pierocice

Stan obecny

Własność J.S.T. Mieszkania (stan na 2024 r. - nieznany).

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Pierocice to wieś leżąca 3 km na SW od Działoszyc. W dokumentach odnotowana także jako Piroczicze (XV w.) i Pierocice (XVI w.). W XV w. wieś dzieliła się na 3 części: Jana Czyżewskiego h. Półkozic, Jana Górnego h. Prus oraz Jana Dziekanowskiego h. Wieniawa. Czyżewski miał 9 łanów kmiecych, karczmę i ogrodziarza; dziesięcinę ze wsi składano dla kanonii i prebendy gościckiej, zaś z folwarku dla plebana w Działoszycach. Górny posiadał dwa łany folwarczne, a dziesięcinę odprowadzał dla kanonii krakowskiej. Dziekanowski niczego nie odprowadzał, bo swój łan ziemi oddał kmieciom. Wieś znalazła się w regestach poborowych z 1490 r. gdzie odnotowano, że płaciła 1 grzywnę podatków. Mniej więcej w tym okresie dziedzice miejscowi zaczęli posługiwać się nazwiskiem Pierockich (Pirockich), pieczętowali zaś herbem Jastrzębiec. W 1581 r. nadal były tu 3 działy (dziedziny): Jana Szilnickiego, Pawła Pirockiego oraz Jana Czussowskiego. Szilnicki miał 8 półłanków ziemi, 3 zagrodników z rolą, 4 komorników bez bydła, 1 rzemieślnika i 1 "jutrzynę" (morgę) karczemną. Pirocki miał tylko pół łanu, zaś Czussowski 1 łan, 2 zagrodników bez roli i 3 komorników bez bydła. W XVI w. wieś leżała w pow. proszowskim i parafii Działoszyce. Jedna z odnóg rodziny Pirockich zaczęła się później pieczętować herbem Zawada. Po nich wieś miała jeszcze wielu właścicieli, a w 1827 r. było tu 19 domów i 165 mieszkańców. W 2. poł. XIX w. Mojżesz Moszkowski wybudował opisywany dwór. Pod koniec XIX w. wieś nosiła nazwę Pirocice, leżała w pow. pińczowskim, gminie Drożejowice i parafii Działoszyce. Dzieliła się na część wiejską oraz folwark, do którego należało 489 mórg, w tym 400 m. ziemi uprawnej, 12 m. łąk i pastwisk, 47 m. lasów i 31 - nieużytków. Na terenie folwarku znajdowały się 2 budynki murowane i 13 drewnianych. Na polach obowiązywał płodozmian 8 i 13 polowy. Las był "urządzony", co znaczy, że w lasach majątku prowadzono racjonalną gospodarkę leśną, wyręby, zasiewy, itd. Na terenach Pierocic znajdowały się bogate pokłady gipsu i kamienia wapiennego. We wsi były także 32 gospodarstwa osadnicze, do których należało 166 mórg ziemi. Po Moszkowskim właścicielami wsi zostali Osuchowscy. W 1930 r. dobra Gustawa Osuchowskiego w P. miały 132 ha oraz cegielnię. Po 2. wojnie światowej zostały rozparcelowane. Przez wiele lat we dworze mieściła się szkoła, a po jej likwidacji mieszkania nauczycieli. W opuszczonych salach lekcyjnych jeszcze trzy lata temu znajdowało się wyposażenie, książki, mapy, tablice, przyrządy laboratoryjne i in.
Źródła:
https://kielce.tvp.pl/57666835/kierunek-urbex-w-dworku-w-pierocicach
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11810127 @ West. Osteuropa 1:25 000 - Niemieckie mapy zaboru rosyjskiego, I WŚ /1914 - 1919/
- plik mapy: XXX-7-F_Gruppe_Warschau_1915_LoC_G6965_s25_.G4.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, nakryty czterospadowym dachem, wejście poprzedzone czterokolumnowym portykiem małego porządku, dźwigającym belkowanie i trójkątny fronton. Budynek w złym stanie technicznym.

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 0,9 ha. Pozostałości parku zachowane są w granicach sprzed 1945 r. i w ok. 90% pokrywają się ze współczesną dz. ewid. nr 348.

Inne

Stajnia, 2. poł. XIX w., obecnie remiza

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011