Nowy Skoszyn - Kunin

Stan obecny

Publiczna Szkoła Podstawowa w Nowym Skoszynie

Historia

Dwór z 1912 r.
Kunin to przysiółek wsi Nowy Skoszyn, leżącej 20 km na płd.-zachód od Ostrowca Świętokrzyskiego. Wieś istniała w XV w., początkowo pod nazwą Konin, ew. Konyn. Według regestów poborowych z 1508 r., Skoszyn, Konin i Podleszany - własność Daniela z Konina - płaciły 20 groszy poboru. Pod koniec XVIII w. folwark mógł należeć do Leona Reklewskiego ze Skoszyna.
W 2. poł. XIX w. wieś należała do Gosławskich h. Oksza, którzy byli budowniczymi opisywanego dworu. W 1885 r. była to wieś włościańska w pow. opatowskim, gminie Grzegorzewice i parafii Słupia Nowa. Było tu 6 domów z 48 m-cami, a część wiejska miała 82 morgi obszaru. Z kolei folwark wraz z nomenklaturą Wałanów (dawniejsza nazwa "Poniatowszczyzna") obejmował 458 mórg, w tym 274 morgi ziemi uprawnej, 23 morgi łąk, 141 m. lasów oraz 20 m. nieużytków. Na terenie folwarku znajdowało się 17 budynków drewnianych. We wsi było 26 gospodarstw osadniczych, do których należało 195 mórg ziemi, a w Wałanowie 3 osady, z gruntami o wielkości 36 mórg. Na pocz. XX w. K. nabyła Maria Magdalena Reklewska (z d. Winnicka), a w 1931 r. majątek został wystawiony na licytację. Nabyli go Tadeusz i Mieczysław Reklewscy wraz z Jadwigą Rauszer.
Niestety ani tej wsi, ani Skoszowa nie ujęły popularne księgi adresowe okresu międzywojennego, tak więc nie znamy danych statystycznych z tego okresu. Po wojnie dawny folwark został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego, ziemie rozparcelowano, a dwór w latach 1948-1949 został przebudowany z przeznaczeniem na szkołę, która mieści się w nim do dzisiaj.
Źródła:
Wyborcza.pl, Kielce, Janusz Kędracki " Odkrywamy Świętokrzyskie. Tu płynący strumyk, zabytkowy park i dwór, w którym mieści się szkoła";
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowo-piętrowy, nakryty wielospadowymi dachami, z wejściem głównym osłoniętym 4-kolumnowym gankiem. Budynek po remoncie, pozbawiony cech stylowych.

Park

Pozostałości parku z 1920 r. o pow. ok. 3,5 ha., przy czym większość tego obszaru to nieużytki. Starodrzew koncentruje się w północnej i wschodniej części założenia.

Inne

We wsi:
Kościół, mur., par. p.w. Matki Bożej Królowej Polski

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011