Jasionna

Stan obecny

Teren należący do parafii Jasionna.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
Jasionna to wieś leżąca przy DK nr 78, w odległości 7 km na wschód od Jędrzejowa. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1246 r., kiedy to wchodziła w skład uposażenia klasztoru cystersów w Jędrzejowie. O wsi tej, jako własności Mikołaja herbu Róża pisał także Jan Długosz. Mikołaj posiadał także pobliskie wsie: Lścin, Jemielno, Boryszewice i Żurawie Błoto. W XV w. wieś stała się gniazdem rodowym Jasieńskich, herbu Ogończyk, którzy siedzieli tu do końca XVI w. Kolejnymi posiadaczami byli m. innymi Grotowscy h. Rawicz, a od 1768 r. - Lubańskich h. Grzymała. Przed 1867 r. folwark miejscowy wchodził w skład dóbr Lścina o wielkości 762 mórg. Po rozdzieleniu dóbr właścicielem J. został Władysław Krzywoszewski h. Ossoria.
W 1885 r. Jesionna stanowiła wieś i folwark w pow. jędrzejowskim, gminie Raków i parafii Imielno. Na 386 mórg ogólnego obszaru składało się 164 morgi ziemi uprawnej, 38 mórg łąk, 170 mórg lasów i 14 mórg nieużytków. Do folwarku należało 7 budynków drewnianych i 1 murowany, czyli prawdopodobnie opisywany dwór. Na polach zaprowadzony był płodozmian 8-polowy. Ponadto wieś posiadała bogate złoża kamienia budowlanego i torfu. "Słownik Geograficzny..." wymienia też wieś Jasionka, która podzielona została pomiędzy osadników; było ich 49 i posiadali ogółem 796 mórg gruntu. W 1930 r. jedyne duże gospodarstwo (resztówkę po majątku) o pow. 58 ha, posiadała Julia Krzywoszewska (córka Władysława?). Zapewne od niej dwór wraz z gospodarstwem nabyła rodzina Pikorów. Był tu także cieśla G. Kuk oraz kowale Kaczarowski i Szczerba.
Po 2. wojnie światowej w majątku nadal mieszkali Pikorowie, a po raz ostatni Helena z d. Kałuzińska Pikorowa przystąpiła do prac żniwnych w 1948 r. W obliczu możliwej parcelacji, z prośbą do państwa Pikorów o sprzedanie resztówki pod przyszłą plebanię i kościół wystąpił K.K. Pikorowie byli typową rodziną prawniczą, dlatego nie potrzebowali gospodarstwa, a resztę z 50 ha ziemi (ok. 5 ha pozostało dla KK) rozsprzedali pomiędzy rolników. Oficjalnie Franciszek i Helena Pikor wraz z synami Jerzym i Zbigniewem zawarli transakcję sprzedaży z administratorem par. Jasionna - ks. Franciszkiem Stoksikiem, w 1949 r. Przedmiotem transakcji były: "Jasionna K.W. Nr 73 oraz dworek, stodoła, obory, wozówka, dom dla służby, park, sad nowy i sad stary, za kwotę 2,5 mln. złotych" (H.P.J.). Kwota została zapłacona do października 1955 r. Piętrowy dworek stał się plebanią, a budynki gospodarcze miały pozostać i nadal być wykorzystywane. Jeden z budynków początkowo został przebudowany na kaplicę. Ks. Stoksik musiał mieszkać tu w obecności szkoły, którą początkowo również ulokowano w plebanii. Taki stan trwał do 1957 r., kiedy to wybudowano nową szkołę. Więcej szczegółów o historii wsi oraz kościele zainteresowani znajdą w ciekawym opracowaniu dot. parafii "Historia Parafii Jasionna", którą w postaci pliku pdf można pobrać ze strony:
https://www.jasionnajedrzejowska.pl/o-parafii/rys-historyczny/
Pozostałe źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11802121 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/
- plik mapy: P46-S31-D_1936_LoC_G6520_s25_.P6.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wznosi się w pobliżu lokalizacji obecnego kościoła. Jest parterowy, nakryty dwuspadowym dachem i poprzedzony gankiem, nad którym góruje skromna jednoosiowa wystawka.

Park

Park dworski z 2. poł. XIX w. o pow. 2,5 ha na zach. połowie dz. ewid. nr 251/4.

Inne

Kościół, mur. 1950-54, par. p.w. Najświętszego Serca Jezusa

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011