Panoszów

Stan obecny

Opuszczony, popada w ruinę. Nie ogrodzony, można pospacerować dookoła (JB2025)

Historia

W 1842 roku w Panoszowie były prawdopodobnie dwa dwory. Około 1880 Panoszów wymieniony był jako dobra, m. in. z folwarkiem Patoka. Sklepione piwnica mogą pochodzić z pierwszej połowy XIX w., natomiast kondygnacja nadziemne pochodzą z końca XIX w. lub początku XX wieku . Brak w architekturze jakichkolwiek cech stylowych, które świadczyłyby o starszym pochodzeniu obiektu. Do 1930 właścicielem Prensel. Około 1935 właścicielem zostaje Ryncma. W 1945 przejęcie majątku przez PGR. W 1986 przebudowano wnętrza i opracowano dokumentację remontu generalnego, który przeprowadzono w latach 1991 – 1992. (Jarosław Bochyński 2025)

Opis

Dwór położony w zespole mieszkalno - gospodarczym. Pierwotne otoczenie zostało zupełnie zniekształcone. Obszar niewielki go już dawniej założenia parkowego, w którym stał budynek, został podzielony i znacznie zmniejszony. Przez teren byłego parku, w miejscu, gdzie mógł znajdo wać się podjazd, przeprowadzono drogę - ulicę, łączącą zabudowania PGR. Obecnie dwor stoi w odległości 5 m od tej drogi. Z drugiej strony, zachodniej, dworek przylega do zachowanej, zdewastowanej części parku. Częściowo zabudowanej garażami Teren płaski. Ogrodzenia brak.
Ściany piwnic, parteru i częściowo I piętra murowane z cegły .Część ścian zewnętrznych I piętra, za dolnymi połaciami dachu mansardowego, drewniana, otynkowana od wewnątrz.
W piwnicach nieduże pomieszczenia i korytarz środkowy przykryte sklepieniami ceglanymi, przeważnie odcinkowymi. W trakcie zachodnim osie sklepień prostopadłe do ścian zewnętrznych. W korytarzu i trakcie wschodnim równoległe do ścian zewnętrznych. W tym trakcie jedno sklepienie o łuku koszowym z dwoma lunetami.. Nad parterem dawne stropy drewniane wymieniono na stropy Kleina. Nad I piętrem pozostawiono stropy drewniane związane z więźbą dachowa. Belki tego stropu są jednocześnie jętkami stropu mansardowego.
Więźba dachowa drewniana. dach mansardowy. Górne połacie dachu czterospadowe, dolne opadają tylko w kierunku wschodnim i zachodnim. W centralnych częściach ścian wschodniej i zachodniej trójkątne szczyty przerywają układ mansardowy. Szczyty posiadają swoje dachy o kalenicach prostopadłych do dachu głównego, na równej z nim wysokości. Wszystkie połacie kryte były dachówką ceramiczną, karpiówką, kładzioną podwójnie.
Rzut prostokątny o wymiarach 21,75 x 10,77 m. W piwnicach trzy trakty, Na parterze i I piętrze układ dwutraktowy. Pomieszczenia połączone amfiladowo.
Prosta bryła parterowego budynku, którą wzbogaca jedynie mansardowy dach i ściany szczytowe pośrodku dłuższych elewacji: wschodniej i zachodniej oraz skromny ganek wejścia głównego od strony wschodniej. Elewacje gładkie, bez elementów architektonicznych, Frontowa 7 - osiowa w parterze, 4 - osiowa na I piętrze. Elewacja tylna 6 - osiowa. W elewacjach szczytowych brak okien w parterze, a na I piętrze 2 i 3 okna.
Drzwi wejściowe 2 - skrzydłowe, płycinowe, częściowo szklone. Nowe drzwi w elewacjach południowej i wschodniej klepkowe. Okna prostokątne czterodzielne. Jedno okno w elewacji zachodniej sześciodzielne. Okna lukarn I pietra zdwojone ze słupkiem pośrodku. Okna parteru posiadały okiennice, o czym świadczą zachowane zawiasy. Elementy stolarki okien profilowane.
Ganek - weranda drewniany z daszkiem trójspadowym. (Jarosław Bochyński 2025)

Park

Pozostałości parku z przełomu XIX i XX w.

Inne

Źródła
Karta zabytku Wojciech Zaleski
Zdjęcie z 1994 roku W. Zaleski