Skatalogowanych zabytków: 11365
Zarejestruj się
Miniatura Czernin
Zdjęcie Miecia Postołowska 2011
Miniatura Czernin

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Czernin

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Wojciech Jackowski

Czernin

Województwo:pomorskie
Powiat:sztumski
Gmina:Sztum
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski, XVII-XX w.
Obiekt:dwór, nr rej.: 498/96 z 17.05.1996
Park:nr rej.: 18/77 z 29.12.1977

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XVII w.

Nazwa Cernynen pojawiła się po raz pierwszy w 1295 roku w przywileju dla wsi Postolin. Kompleks dóbr czernińskich obejmował również Ramzy Wielkie i Małe, gdzie na początku XV wieku mieszkali ?Jacob? i ?Clauco? oraz majątek w pobliskich Kątkach.
Udokumentowana historia Kątek sięga 1345 r., kiedy to wymieniony został ówczesny jego właściciel, Klaus von dem Kante, od którego miana pochodzi nazwa wsi. Przed 1626 r. majątek w Kątkach został podzielony na dwie części, a granicę stanowił głęboki rów. Zachował się tutaj dwór mocno przebudowany oraz budynek gospodarczy, dawna stajnia. Ciekawostka jest kamień, zwany ?diabelskim? znajdujący się za dworem.
W 1440 r. dobra czernińskie znalazły się w posiadaniu Hansa von Osterode, a następnie, na początku XVI w. rodziny von Brandt, która dzieliła się na dwie linie: von Hohendorf i von Kontken. Znanym z Brantów czernińskich był Ahasverus (+ 1560), dyplomata, członek w Radzie Księcia Albrechta Hohenzollerna, znany z licznych poselstw między innymi
do cesarza i króla polskiego. Po Brantach dobra przejmują w 1648 r. Szeliscy, w 1788 Kczewscy, następnie radca wojenny króla Prus Schlemmer, który mrocznie zapisał się w pamięci przedwojennych mieszkańców Czernina dzięki masońskim praktykom.
Majątek posiadał w dalszej kolejności von Haiński, a w 1810 roku rodzina von Puttkamer.
Klęska dosięgnęła dobra czernińskir w latach 1768 ? 1772, kiedy to w czasie konfederacji barskiej stacjonujące na tych terenach oddziały carskie obrabowały i zdewastowały dwory i okolicę. W Kątkach Rosjanie wycieli nawet część lasów.
Około roku 1840 Czernin i Ramzy przejęła rodzina Donimirskich, która przybyła na te tereny z Donimierza. Zapisało się ona trwale w historii regionu w związku z nieugiętą postawą patriotyczną w czasach prześladowań Polaków przez nazistów. Ostatni z Donimirskich, zarządzający Czerninem, Witold został zamordowany w obozie w Sachsenhausen 6 grudnia 1939 r.
Po II wojnie światowej pałac czerniński został zajęty przez PGR i mocno zdewastowany. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych. Budynek zachował barokowy charakter bryły. Został zbudowany w XVII wieku, prawdopodobnie przez rodzinę Szeliskich, przebudowany na przełomie XIX i XX wieku. Czasy świetności dworu przypominają dziś jedynie, bogato rzeźbione barokowe schody. Za pałacem znajduje się park dworski ze zniszczoną kaplicą rodziny Donimirskich, wybudowaną dla tragicznie zmarłego Wacława Donimirskiego. Obecnie dwór znajduje się w rekach prywatnych.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Park

Park.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.