Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Otłówko
Zdjęcie Marek Kujawa 2010
Miniatura OtłówkoMiniatura OtłówkoMiniatura OtłówkoMiniatura Otłówko

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Otłówko
Zdjęcie Marek Kujawa

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Otłówko

Klein Ottlau

Województwo:pomorskie
Powiat:kwidzyński
Gmina:Gardeja
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy i folwarczny, 2 poł. XVIII-XIX w., nr rej.: 567/98 z 22.12.1998

Stan obecny

Pałac jest własnością Agencji Nieruchomości Rolnych, oddział w Pruszczu Gdańskim. Dzierżawcą jest Przedsiębiorstwo Rolnicze Otrol Sp. z o.o.
Budynek częściowo zamieszkały.

Historia

Pałac z 1900 r.
Ottlau wzmiankowane jest po raz pierwszy w niemieckich dokumentach już w 1285 r. Otrzymał je jako lenno niemiecki właściciel ziemski i była to wieś pruska. W 1289 r. wymieniani są Hechard i Gerhard, którzy otrzymali ziemie prusaków imieniem Kietz i Naviera, nadaniem biskupa Alberta. Wówczas to wieś podzieliła się na "dużą" i "małą". Właściciel Klein Ottlau - Hehard wraz z synami Henrykiem i Tomaszem zobowiązani byli w zamian (zgodnie z niemieckim zwyczajem) do służby wojskowej w razie potrzeby, wraz z koniem i bronią lekką. Kolejnym właścicielem był rycerz Simon, później mąż jego najstarszej córki, Gerhard von Otel. W XIV w. wieś wymieniana jest jako lenno. Kolejnymi właścicielami byli: Ludwig z Ottil (pis. niem. oryg.) i John Otlow W XV w. wieś została odkupiona przez jednego z biskupów. Następnie kupił ją Hans von Lichtenstein. W 1607 r. w dokumentach handlowych wymieniany jest Hans Albrecht Lehwald, następnie Johann Ernst von Lehwald. W poł. wieku zostaje podzielona przez księcia Albrechta na 2 właścicieli, z których jeden to Hans Lehwald. Pożyczył pieniądze Polakom (niejakiemu Pniewskiemu?) i ponieważ należności nie zostały zwrócone, zorganizowali oni tzw. "zajazd", otoczyli rezydencję i ją splądrowali. Następnie wzmiankowany jest Theophil Friedrich von Lehwald. W XVIII w. dobra prawdopodobnie zostały podzielone między chłopów i dopiero ok. 1770 r. powstał tu folwark o wielkości 1560ha, zarządzany przez jednego właściciela. Od 1802 r. właścicielami wsi zostaje rodzina Buddenbrocków. Unowocześniają gospodarstwo, budują solidny dwór i zabudowania. Folwark za ich panowania, aż do 1945 r. jest w wysokiej kulturze. Uprawiane są tu zboża, pasze i buraki cukrowe, ziemniaki, koniczyna, rzepak i lucerna. Na niższych terenach znajdowały się żyzne łąki, na których pasło się bydło. Powstała tu gorzelnia oraz tartak. Do majątku należały lasy o pow. 1000ha. Drewnem i ponownym zalesianiem zajmował się leśniczy Buchholz, który był również dobrym sportowcem. Wybudowano również domy jednorodzinne i domy dla inspektora i leśnika, a także dwie szkoły. W poł. XIX w. właścicielką była baronowa Christa von Buddenbrock. Zajmowała się krzewieniem kultury i sztuki, założyła m.in. organizację młodzieżową, chór, zespól ludowy i wiele innych. Kolejnym właścicielem był Artur von Buddenbrook, w ostatnich latach życia sparaliżowany, opiekował się nim długoletni sługa imieniem Hugo. Ostatnimi baronami z rodu zostali Axel i jego syn Gert von Buddenbrock. Prawdopodobnie to dla Axela von Buddenbrock powstał tu w latach 1900-1902 obecny pałac, posadowiony na fundamentach starego dworu. Po 1945 r. utworzono w Otłówku PGR. W 1974 r. przemianowano go w Zakład Rolny, w którego skład weszły PGR Czachówek i PGR Osadniki. W latach 60-tych XX w. w pałacu mieściła się 4-klasowa szkoła podstawowa, którą kierowała Salomea Karolewska. Po 1990 r. obiekt przejęła Agencja Nieruchomości Rolnych, która obecnie poszukuje bogatego nabywcy.

Opis

Pałac eklektyczny z elementami neobarokowymi. Piętrowa budowla powstała na rzucie nieregularnego prostokąta, z cegły na kamiennej podmurówce. Nakryta jest wysokim dachem naczółkowym, w którym niegdyś znajdowały się niewielkie lukarny. Z lewej strony trzynastoosiowej fasady dobudowano od frontu piętrową przybudówkę. Z prawej (wschodniej) strony znajduje się czterokondygnacyjna barokowa wieża. Fasadę pałacu zdobi nieznaczny, trójosiowy ryzalit z dodatkowym piętrem w wystawce, zwieńczony falistym szczytem. Identyczna wystawka znajduje się w elewacji ogrodowej, posiada identyczny pseudobarokowy szczyt, wieńczący znaczny ryzalit. Od frontu w osi środkowej znajduje się arkadowe wejście, pod którym przechodzi podjazd. We wnętrzu zachowane są częściowo elementy dawnej stolarki, m.in. piękne rzeźbione schody z balkonem.

Park

Park krajobrazowy z poł. XIX w. o pow. około 3ha. Malowniczo położony na zróżnicowanym terenie. Założony na planie okręgu, ze stawami znajdującymi się w jego środkowej części. Rośnie tu cenny starodrzew, w tym wiele okazów zbliżonych do pomnikowych. Reprezentowany jest przez ponad 30 gatunków drzew i krzewów, głównie polskiego pochodzenia. Pałac i zabudowania gospodarcze usytuowane są we wschodniej części. założenia. Znajduje się ono na terenach Morawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Inne

Zespół folwarczny z 2 poł. XVIII / XIX w.
M.in. kuźnia, stelmacharnia, spichlerz

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.