Dąbrowa Niemodlińska

Stan obecny

Własność Uniwersytetu Opolskiego. Możliwość obejrzenia z zewnątrz. Po uprzejmej prośbie względem Ochroniarza, istnieje możliwość zwiedzenia wnętrz. Obiekt w złym stanie technicznym, miejscami brak podłóg.

Historia

Późnorenesansowy zamek wybudowany został w 1615-1617 przez Joachima von Tschetschau-Metticha (stary ród śląski Tschetschau przez kilka wieków posiadał te włości w swoich rękach). Zamek został następnie przebudowany przez hrabiego Hochberg w latach 1894 ? 1897 w stylu neorenesansowym i wówczas niemal zupełnie zmienił wygląd. Z wcześniejszej budowli pozostało jedno skrzydło i wieża wjazdowa. Informacje o wyglądzie zamku w 1905r. możemy znaleźć m.in. w twórczości szwajcarskiego pisarza Roberta Walsera, który spędził w Dąbrowie Niemodlińskiej 3 miesiące. Na pisarzu największe wrażenie zrobiła bogato zdobiona stiukami sala balowa oraz biblioteka o olbrzymim księgozbiorze, ozdobiona bogatą boazerią. W 1933 r. ostatni właściciele uciekli z Dąbrowy przed NSDAP. Wojnę zamek przetrwał w stosunkowo dobrym stanie, jednak do 1975r., pozostawiony bez opieki stopniowo podupadał, aż do przejęcia go przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną (obecnie Uniwersytet Opolski). Przez wiele lat odbywały się w nim zajęcia, prowadzone dla studentów Wydziału Zaocznego i seminaria naukowe. Część pomieszczeń przeznaczona była na akademik, w pozostałych salach odbywały się wykłady, ćwiczenia i seminaria. Zamek posiadał bufet, stołówkę, czytelnię. Na początku lat 90. XXw. Uniwersytet dokonał naprawy dachu i częściowych napraw instalacji jednak remont ten nie wpłynął znacząco na stan zamku i od tego czasu budynek popada w ruinę.

Opis

Późnorenesansowy zamek z XVIw., budowla zbliżona na planie do kwadratu, dwukondygnacyjna z trzema narożnymi wieżami, trzy- i czterokondygnacyjnymi. Budynki nakryte są wysokimi, spadzistymi dachami dwu- i czterospadowymi. Wewnętrzny dziedziniec otaczają krużganki. Elewacje zamku zdobią narożne boniowania, gzymsy oraz renesansowe szczyty wieńczone wolutami. Główna brama do zamku prowadzi poprzez pseudoryzalit przechodzący w kwadratową, czterokondygnacyjną wieżę. Bramę wjazdową obejmuje boniowany portal flankowany przez kolumny jońskie, podtrzymujące balustradę balkonu z rzeźbionym kartuszem herbowym. Tym co wyróżnia Dąbrowę Niemodlińską są spiralnie skręcone kominy, jedne z nielicznych w Europie. Narożniki fasady budynku ozdobione są rzeźbionymi elementami, prawdopodobnie wspornikami niegdysiejszych rzeźb. We wnętrzu znajduje się tablica upamiętniająca fundatorów Tschetschau z herbem rodowym i cherubinami. Zdewastowane sale, obecnie zdobione lamperią, kryją pozostałości dawnego wystroju, takie jak oryginalny sufit sali balowej ozdobiony kasetonami z motywami floralnymi oraz owalnym freskiem przedstawiającym Terpsychorę. Godny uwagi jest również bogato rzeźbiony kominek w sali na parterze. Natomiast w holu na piętrze znajduje się kominek z czerwonego marmuru, wsparty na alabastrowych atlasach oraz fragmenty marmurowej, stylizowanej na antyczną balustrady. Sufit jednej z sal zdobiony jest odrestaurowanymi stiukami. W pomieszczeniu, które wydaje się być opuszczoną salą lekcyjną, znaleźć można zabytkowy piec z antycznymi kaflami. W dawnej kuchni zamkowej w prawym skrzydle budowli zachował się kominek z ozdobnymi kolumnami. Od zewnątrz warto zwrócić uwagę na drewnianą oranżerię oraz drewniany, piękny, choć grożący zawaleniem, wykusz balkonowy znajdujący się na narożnej wieży.

Park

Zaniedbany park krajobrazowy z XVIIw. o pow. 2,2 ha, niegdyś we francuskim stylu. Można dostrzec pozostałości cech charakterystycznych dla tego rodzaju architektury zieleni: aleje, szpalery, labirynty i punkty widokowe o regularnej niegdyś kompozycji.


tekst: Redaktor Druga Połowa 2011

Inne

Aleja dojazdowa, nr rej.: 211/89 z 28.07.1989

Archiwalne zdjęcie: wg. litografii XIX w., ze zbiorów Woj. Biblioteki Publ. w Opolu, wydawca Wacław Bagiński- Wrocław
dodał Jerzy M. polskiezabytki.pl