Głosków

Historia

Głosków – wieś w powiecie piaseczyńskim. Pierwsze wzmianki o Głoskowie pochodzą z 1468 roku. W roku 1783 miejscowy majątek był w posiadaniu Teppera (najprawdopodobniej chodzi o słynnego bankiera Piotra Fergussona-Teppera). Od końca XVIII w. majątek Głosków należał do Tomasza Michała Dangla (1742-1808), znanego w Warszawie fabrykanta powozów, a potem do jego potomków aż do 1879 r. W 1827 roku wieś i folwark Głosków liczyły 223 mieszkańców. Istniał tu wtedy drewniany dworek stojący w rozległym parku. W skład gospodarstwa wchodziły też stawy rybne, owczarnia i młyn na rzeczce Głoskówce.
W dziejach wsi w sposób szczególny zapisał się Jan Karol Witalis Dangel (1832-1863), właściciel Głoskowa w latach 1856-1863, który w testamencie dorobek swojego życia (78 tys. złotych) przeznaczył na cele dobroczynne dzieląc je m.in. między włościan z Głoskowa (z przeznaczeniem na pożyczki, zapomogi i szkołę), piaseczyńskich Żydów oraz warszawskie szpitale. Po śmierci Jana w 1863 r. dobra głoskowskie przejął jego brat, Zygmunt Henryk Wincenty (1836-1906), który utworzył w Głoskowie wzorcowe gospodarstwo rolne z dużą owczarnią. W roku 1909 majątek należał już do Ernesta Moesa
W latach 20. XX w. majątek należał do Henryka Wilhelma Kolberga (1861-1935) – inżyniera górniczego, założyciela i współwłaściciela Fabryki Aparatów Optycznych i Precyzyjnych „H. Kolberg i Ska”, bratanka słynnego polskiego etnografa Oskara i liczył wtedy 498 ha. W 1925 roku majątek został sprzedany Sułowkiemu, który część ziemi rozparcelował między okolicznych mieszkańców. Nowy właściciel po za parkiem założył duży ogród i odnowił stawy rybne. W parku na wzgórzu wybudował altankę, oraz wprowadził zwyczaj gruntownego sprzątania parku w soboty. Około 1931 roku od Sułkowskiego majątek odkupił Izenberg . W czasie IIWŚ właścicielami byli kolejno A. Skarbek i Kozakowski. Po wojnie majatek był prze moment w władaniu Caritasu a później Urzędu Ziemskiego. Następnym użytkownikiem był PGR Głosków – w dworku mieściły się biura i mieszkania. W latach 70 dworek był remontowany . Obecnie dom pozostaje zamieszkały przez kilka rodzin. Pozostaje w dość dobrym stanie technicznym. Wokół roztacza się zaniedbany park. (Jarosław Bochyński 2023)

Opis

Dwór murowany z cegły, otynkowany i malowany na biało. Składa się z dwóch części, korpusu głównego pochodzącego z czasów pierwotnej budowy oraz skrzydła bocznego pochodzącego z rozbudowy w czasie między wojennym - rozbudowany o parterowe skrzydło nakryte dwuspadowym dachem łamanym oraz murowaną sionkę i taras od wschodu. W efekcie pierwotna, spójna bryła dworku została rozczłonkowana co wpłynęło negatywnie na wartości estetyczne. Korpus główny posadowiony na planie prostokąta, o regularnej bryle, parterowy, podpiwniczony, nakryty dachem naczółkowym o połaciach krytych blachą. Elewacja frontowa 5 osiowa z szeroką sionką umieszczoną centralnie zwieńczoną trójkątnym szczytem oraz nakrytą daszkiem dwuspadowym. Sionka wyposażona została w dwa boczne otwory okienne oraz dwa okna umieszczona z obu boków drzwi. Wystrój architektoniczny ograniczony został do płaskich opasek okiennych oraz pilastrów narożnych. Do elewacji bocznej dworu przylega parterowa część nakryta dwuspadowym dachem łamanym z kolejną murowaną sionką oraz tarasem od wschodu. Całość skomponowana została w duchu uproszczonego klasycyzmu.

Inne

Źródła: Ewidencja Parku w Głoskowie, karty zabytków (dwór, zespół folwarczny)
Zdjęcia z 1994 roku Andrzej Pryszczewski