Warszawa - Pałac Młociny

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Pałac został wybudowany po 1753 roku dla hr. Henryka Bruhla- pierwszego ministra króla Augusta III oraz starosty warszawskiego. Projektantem pałacu był architekt dworski Jan Fryderyk Knobl. Pałac został malowniczo usytuowany na skarpie wiślanej w pobliżu zwierzyńca młocińskiego- miejsca polowań polskich króli. W 1786 roku, kiedy pałac był w posiadaniu ks. Antoniego Ponińskiego dokonano jego przebudowy według projektu architekta Szymona Bogumiła Zuga. Pałac zmienił wtedy wyraz z powściągliwego baroku na czysto klasycystyczny. Następna przebudowa dokonana w roku 1898 odmieniła jeszcze raz charakter pałacu nadając mu cechy eklektyczne o przewadze elementów renesansowych i klasycystycznych. Pod koniec wieku XIX i również w okresie między wojennym pałac pełnił funkcję nocnego klubu rozrywkowego. Był własnością Stefana Grodzickiego, braci Łempińskich, Aleksandra Nowińskiego. W czasie działań wojennych pałac został uszkodzony i częściowo zdewastowany. Po wojnie pałac został przyznany Muzeum Kultur Ludowych, które w latach 1947-49 dokonało niezbędnych prac zabezpieczających. Potem posiadłość została przejęta przez Polską Akademię Nauk.W 1993 pałac próbowała odzyskać córka Stefana Grodzickiego, Barbara Róża Horodyska. Choć pierwsza próba była nieudana, ostatecznie spadkobiercom udało się to później. Od nich pałac przejął Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes austriackiego Forum Polonii. Pałac pozostający w fatalnym stanie technicznym miał zostać odremontowany. Właściciel uzależniał jednak remont od uzyskania zgody na budowę w parku przed pałacem 9 nowoczesnych budynków-apartamentowców. Biuro Naczelnego Architekta Miasta odmówiło wydania pozwolenia na budowę, jednak w 2006 zgodę wydał mazowiecki konserwator zabytków Ryszard Głowacz, który za tę decyzję został odwołany ze stanowiska.
W połowie 2008 Pałac ponownie zmienił właściciela, którym został Sylwester Gardocki. Nowy właściciel zbudował wokół parku przypałacowego ogrodzenie aż do podnóża skarpy wiślanej, włączając w to fragment wału przeciwpowodziowego, niebieskiego szlaku turystycznego oraz dojazd rowerowy do sezonowego promu w Łomiankach.

Opis

Obecna postać pałacu jest wynikiem drugiej przebudowy mającej miejsce pod koniec XIX wieku. Pałac został wybudowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie prostokąta, parterowy, podpiwniczony, z poddaszem przekrytym dachem czterospadowym o połaciach pobitych blachą. Na 11 osiowej elewacji ogrodowej umieszczono dwa skrajne 3 osiowe wydatne ryzality, przekryte dachami namiotowymi. Pomiędzy nimi umieszczono czterokolumnowy portyk dorycki zwieńczony trójkątnym szczytem, poprzedzający całą szerokość elewacji frontowej oraz wejście główne do pałacu. Elewacja tylna została wyposażona w 3 osiowy ryzalit środkowy przepruty trzema portfenetrami zamkniętymi półkoliście, zwieńczony trójkątną ścianą szczytową. Układ pomieszczeń był dwutraktowy, a w partiach skrajnych poprzez pomieszczenia w ryzalitach nawet trzy traktowy. Całość skomponowana w duchu eklektyzmu z przewagą elementów renesansowych oraz klasycystycznych.

Park

Park stanowił zawsze wielką ozdobę pałacu młocińskiego. Był to park z początku regularny potem stopniowo wykorzystujący walory krajobrazowe. Nad jego kształtem kolejno pracowali wybitni ogrodnicy: Jan Chrystian Menke, Jan Chrystian Schuch, Szymon Bogumił Zug (jego autorstwa są pawilony ogrodowe), Stanisław Rutkowski, który nadał ostateczną formę parku na początku XX wieku.

Inne

Z pałacem łączą się dwie prostopadłe oficyny, ujmujące po obu bokach dziedziniec honorowy. Oficyny zostały przekryte dachami mansardowymi z facjatkami.