Dębinki
Województwo:mazowieckie
Powiat:wyszkowski
Gmina:Zabrodzie
Rodzaj obiektu:Pałac
Powiat:wyszkowski
Gmina:Zabrodzie
Rodzaj obiektu:Pałac
Rejestr zabytków
Zespół:pałacowy, XVIII-XIX w., nr rej.: A-406 z 18.03.1962 i z 28.10.1993Stan obecny
Muzeum Cypriana Norwida (2022 w remoncie)Historia
Wieś szlachecka Dębinki w XVI stuleciu była w posiadaniu rodziny Laskowskich, a następnie rodziny Czosnowskich. Pod koniec XVIII wieku należała do dóbr królewskich nadanych za wierną służbę wraz z istniejącym już wówczas dworem przez króla Augusta II Mocnego Janowi Renardowi, pułkownikowi gwardii królewskiej. Inna, mniej oficjalna wersja głosi, że Jan Renard otrzymał ten majątek ze względu na siostrę Henriettę (zwaną również Anną Katarzyną), która była kochanką króla i urodziła mu słynną Annę Orzelską, jego ukochane dziecko, późniejszą księżnę Holsztynu.Pałac został zbudowany przez Jana Renarda w pierwszej połowie XVIII wieku. Ród Renardów, przenosząc się na Śląsk, sprzedał majątek Ksaweremu Dybowskiemu, byłemu stolnikowi bełskiemu, marszałkowi powiatu węgrowskiego. Tenże ożeniony z Anną z Sobieskich Zdzieborską, był ojczymem Ludwiki, matki Cypriana Norwida. Po jej śmierci oraz śmierci jej męża Jana Norwida, Dybowski jako członek Rady Familijnej stał się opiekunem ich małoletnich dzieci: Cypriana Norwida oraz jego rodzeństwa. W tym czasie pałac w Dębinkach został dwukrotnie przebudowany: w pierwszej połowie XIX wieku przez Ksawerego Dybowskiego i w drugiej połowie XIX wieku (1884) według projektu Władysława Mierzanowskiego, który m.in. połączył pałac galerią z oficynami. W tym czasie także ukształtowano także kompozycje parku, która z niewielkimi zmianami przetrwała do dziś. Od frontu utworzono pdjazd a na końcu alejki prowadzącej na zachóe postawiono figurę matki Boskiej W 1871 majątek nabył Anastazy Orłowski. Kolejnymi właścicielami byli: Arkadiusz Czechowicz, Kazimierz Czarniecki, Aleksander Woyde, Stefan Czarniecki i Aleksander Owaszkiewich (od 1884 roku). Tuż przed IWŚ właścicielem Dębinek został Bazylski. Po I wojnie światowej należał do księcia Michała Woronieckiego. W latach dwudziestych został sprzedany Helenie Osowskiej, która dzierżawi go kolejno Gumowskim, Beredom i Molińskim. Także w latach 20-tych XX wieku rozebrano galerię łącząca pałac z oficynami a na miejscu werandy utworzono taras.
W czasie II wojny światowej pałac nie uległ zniszczeniu. Przez krótki okres mieściło się tam dowództwo wojsk niemieckich, był również schronieniem partyzantów, żołnierzy Armii Krajowej, a następnie powstańców warszawskich, a później znajdowała się tu szpital dla żołnierzy radzieckich.
W roku 1948 reforma rolna przyznała ziemie majątku okolicznej ludności. Pałac uległ błyskawicznie zdewastowaniu, Po remoncie w latach 1952-54 został siedziba Zakładu Wychowawczego. Kolejne remonty przechodził w latach 1962,1975, 1980 i 1994-95. Decyzją Kuratorium Oświaty i Wychowania w Ostrołęce z dnia 01.09.1991 r. w Dębinkach został utworzony Dom Dziecka. Początkowo było w nim tylko 25 dzieci. Już w następnym roku ich liczba wzrosła do 85. Później wahała się w graniach 50 – 60 wychowanków.
W 2006 roku została zmieniona nazwa z Domu Dziecka na Wielofunkcyjną Placówkę Opiekuńczo-Wychowawczą. W 2013 r. nazwa została zmieniona na Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Dębinkach i funkcjonowała do roku 2016. Od tego czasu własność gminy, w remoncie z przeznaczeniem na Muzeum Cypriana Norwida (Jarosław Bochyński)
Opis
Pałac parterowy, murowany z cegły, otynkowany, na planie prostokąta, z poddaszem, przekrytym czterospadowym dachem o połaciach z blachy z oknami połaciowymi typu wole oczy. Elewacja frontowa 11 osiowa, z dwoma skrajnymi osiami szerszymi od pozostałych oraz z monumentalnym ryzalitem piętrowym, szerokości 3 osi, poprzedzonym portykiem czterokolumnowym, toskańskim, zwieńczonym trójkątnym szczytem. Całość utrzymana w duchu neoklasycyzmu. Gzymsy pod okienne, boniowanie narożne, fasada posadowiona na cokole.Obok pałacu znajdują się oficyny dworskie wzniesione w drugiej połowie XVIII stulecia. Są to budowle parterowe, murowane na planie prostokąta. Ściany urozmaicone są płycinami i lizenami. Budynki posiadają czterospadowe dachy o połaciach dachówkowych.
Park
Park założony w XVIII wieku. Przekomponowany na przełomie XIX i XX wieku.Inne
Źródła:www. muzeumnorwida.com
Karta zabytku
Ewidencja parku Dębinki
Zdjęcia z 1984 A. Rutkowski
Zdjęcia z 1994 Anna Frąc
Komentarze
Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.