Sucha Beskidzka

Stan obecny

Miejski Ośrodek Kultury oraz oddział Muzeum Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Również hotel \\\'Kacper Suski\\\'. istnieje możliwość zwiedzania.

Historia

Pierwszy, renesansowy dwór zbudowano ok. 1554 r. W XVI w. właścicielem Suchej był złotnik krakowski Kasper Castiglione. W XVII w. Sucha była we władaniu rodziny Komorowskich. Ich staraniem, w wyniku rozbudowy renesansowego dworu, powstała w 1614r. manierystyczna rezydencja założona na planie litery \'u\', składające się z trzech skrzydeł wokół czworobocznego dziedzińca. Elewacje od strony dziedzińca fundatorzy wzbogacili dwukondygnacyjnymi krużgankami, na zewnątrz zaś rozmieszczono narożne baszty. W wieży zegarowej ulokowano kaplicę. Barokowa przebudowa, przeprowadzona w 1708r. przez rodzinę Wielopolskich, zaznaczyła się w elewacjach zewnętrznych i w układzie wnętrz. Przykładem jest wieża południowo - wschodnia z balkonem w stylu Rejencji,zdobionym herbem Starykoń, datą 1708 r. i chorągiewką z herbem Wieniawa wraz z drugą wieżą tego samego kształtu przy południowo - zachodnim narożniku zamku. Mimo przebudów, zasadnicze cechy budowli manierystycznej mimo wszystko nie uległy zatraceniu. W latach 80tych 2 poł. XIX został przeprowadzony remont, na zlecenie nowych właścicieli ? rodziny Branickich. Zamek odnawiał znany ówczesny architekt, Tadeusz Stryjeński. Jednak w 1905r. zabudowania strawił pożar, niszcząc większość zamku. Branicccy podjęli się obudowy zabytku, którą kierował również Stryjeński. W czasie wojen światowych mieściły się tutaj szpitale wojskowe. Po II wojnie budynek pełnił różnorakie funkcje: gimnazjum, internat, fabryka mebli. Dopiero w 1975r. obiekt przeszedł w ręce oddziału Muzeum Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu i poddany został gruntownej restauracji, mającej na celu przystosowanie do funkcji muzealnych. Zamek posiada ponoć i własną zjawę- ducha Anny Konstancji z Lubomirskich Wielopolskiej, zwaną Białą Panią, która o północy przechadza się korytarzami.

Opis

Renesansowy pałac z XVIw. Zamek ma prosty plan o trzech skrzydłach, z otwartym na wschód dziedzińcem. Flankowany jest czterema narożnymi wieżami. Skrzydła południowe i zachodnie są trzykondygnacyjne, a skrzydło północne - parterowe. Od strony dziedzińca, wyższe skrzydła posiadają krużganki. Budynek jest kryty dachem czterospadowym, a górna kondygnacja krużganków ? pulpitowym. Z pierwotnego wystroju zachowała się na piętrze jedynie sala marszałkowska ze stropem belkowym, ozdobiona kamiennym, manierystycznym kominkiem z czterema kolumnami. Wejście do Sali wiedzie wprost z dziedzińca, jednobiegowymi schodami. W kaplicy zamkowej zachowały się elementy cennej, XVII w. polichromii oraz nisza ołtarza z obrazem \\\\\\\\\\\\\\\"Typus Christi de Cruce repsiti\\\\\\\\\\\\\\\", będącego repliką obrazu z 1654 r. Elewacje zamku zdobią narożne boniowania oraz gzymsy międzykondygnacyjne na ścianach wież, podkreślone delikatnie innym kolorem tynku. Gdzieniegdzie zauważyć można odtworzony malowany fryz tuż pod gzymsem wieńczącym. Warte uwagi są także późnorenesansowe obramowania okienne i portalowe z przełomu XVI i XVII w.

Park

Na terenie parku znajdują się pozostałości neogotyckiej oranżerii w angielskim stylu oraz Domek Ogrodnika, w którym mieści się Towarzystwa Miłośników Ziemi Suskiej (zbiory kultury materialnej i duchowej Górali Żywieckich). Na sam park składają się rodzime drzewa: jesiony, dęby, lipy i graby. W centralnej części założenia znajduje się staw z odbijającymi od niego strumykami (a nad nimi malownicze kamienne mostki).

Inne

Pozostałości oranżeria neogotyckiej z poł. XIX w.


tekst: Redaktor Druga Połowa 2011
Jerzy M. Podziękowania dla pani Wandy .