Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Goszyce
2018, zdjęcie Zbigniew Kałwa
Miniatura GoszyceMiniatura GoszyceMiniatura GoszyceMiniatura GoszyceMiniatura GoszyceMiniatura GoszyceMiniatura Goszyce

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Łukasz SzamrajKrzysztof KoduraZbigniew Kałwa

Goszyce

Województwo:małopolskie
Powiat:krakowski
Gmina:Kocmyrzów-Luborzyca
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski, XVII-XIX w., nr rej.: A-463 z 13.02.1981 i z 11.04.2002
Obiekt:dwór ?stary?, nr rej.: A-350 z 24.12.1955 i z 8.02.1972

Stan obecny

Prywatny. Własność Ewy i Zbigniewa Jakubowskich.

Historia

Jest najstarszym zachowanym dworem drewnianym w Polsce. Został zbudowany w II połowie XVII wieku.

Według różnych źródeł datę budowy dworu przyjmowano na około roku 1656.
Pierwszą wzmianką i dowodem istnienia dworu jest spis inwentarski sporządzony w 1693 roku. Badania oraz odkrywki dokonane w trakcie remontu w latach czterdziestych XX wieku wskazują inną prawdopodobną datę powstania dworu na rok 1673.
Datę tą rzekomo odnaleziono na jednej z belek więźby dachowej dworu.
Belka ta jednak nie została zachowana ani sfotografowana. Badania konserwatorskie przeprowadzone w 1983 roku, kwerendy dokumentów archiwalnych oraz generalny remont przeprowadzony przez obecnego właściciela nie wykazały niestety żadnych innych wskazówek mogących jednoznacznie określić datę powstania dworu.

Jedynym namacalnym dowodem, mogącym przybliżyć i uprawdopodobnić czas powstania dworu jest, znaleziona podczas prac konserwatorskich, moneta (szeląg litewski z 1666 roku "Jan Kazimierz").

W roku 1681 w Acta Castrensia Cracoviensia Relationes znalazła się wzmianka o pożyczce zaciągniętej przez ówczesnego właściciela dworu Jana Cezara w wysokości trzech tysięcy złotych od "Conventu Wielkiego Domu Panien Zakonnych"

Dwa lata później (1683 r.) "Stary Dwór" staje się własnością Jana Wielopolskiego- księcia na Zywcu i Pieskowej Skale. Uważa się, że Jan Wielopolski przejął majątek w Goszycach za dług poprzedniego właściciela.
W 1713 roku dokonano dokładnej rewizji majątku z której również można wnioskować, że dwór powstał nie później niż w IV ćwierci XVII wieku. Spis ten został sporządzony na potrzeby postępowania spadkowego.

W 1810 roku majątek Goszycki zostaje zakupiony przez Wojciecha Boduszyńskiego (1768 - 1832)- doktora medycyny, profesora UJ.
Za udział w powstaniu listopadowym jego syna Feliksa ziemie goszyckie zostają skonfiskowane przez rząd rosyjski, lecz na mocy amnestii wracają do właściciela.
Jego córka Maria Józefa Boduszyńska w 1860 roku wyszła za Antoniego Zawiszę, a dwór otrzymał ich syn Artur Zawisza, który w 1888 roku zbudował nieopodal "Nowy Dwór", już murowany. Tę eklektyczną budowlę projektował prawdopodobnie znany krakowski architekt Teodor Talowski. Stary dwór zachowano jako oficynę i pokoje gościnne.

Po ojcu dwór i 300 ha ziemi odziedziczyła Zofia z Zawiszów primo voto Gąsiorowska, secundo voto Kernowa. Gospodarowała tu z drugim mężem, inż. Romualdem Kernem, do 1945 roku.

W 1943 roku w dworze przeprowadzono znaczny remont o czym świadczy nie tylko posiadane zdjęcie, ale i znaleziony w więźbie dworu list w butelce, opisujący remont oraz wskazujący osoby, które remont wykonały.

W 1945 roku majątek został wywłaszczony i przeszedł na własność Państwa. Dwór został oddany w użytkowanie Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie dla potrzeb praktyk studenckich, zaś tereny przyległe do dworu służyły jako poligon geodezyjny.

W latach 60-tych majątek przejmuje Państwowy Fundusz Ziemi, który przekazuje Goszyce Stacji Hodowli Roślin Skrzeszowice. Budynek staje się biurem Stacji i mieszkaniem jej pracowników. W tym czasie dwór zostaje mocno zdewastowany i popada w ruinę. Nienadający się w zasadzie do użytku zostaje opuszczony prze SHR Skrzeszowice w 1979 roku. Z majątku zostaje wydzielony Stary Dwór wraz z 27540 metrami kwadratowymi terenu (parku, sadu i przydworskich stawów).
Tak wydzielony dwór wraz z terenem zostaje sprzedany rodzinie Jakubowskich z Krakowa, przez których został wyremontowany i w których posiadaniu pozostaje do dziś.

Obecnie Stary Dwór w Goszycach jest świetnie zachowanym i rzadkim zabytkiem Architektury Drewnianej.

wg
http://www.starydwor.eu/

Opis

Budynek drewniany o konstrukcji zrębowej, tynkowany, parterowy z facjatą od frontu wspartą na dwóch kolumnach. Korpus główny jest wzniesiony na planie kwadratu, ma dwa nie wyodrębnione alkierze. Całość przekryta jest dachem łamanym.

Park

Park.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.