Jarnatów

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Pierwotny budynek ? siedziba szlachecka ? został zbudowany w Jarnatowie na przełomie XVII i XVIII w., kiedy właścicielami tych dóbr była rodzina von Waldow. Powstał wtedy nieduży obronny dwór z murami obwodowymi. Właściciele zmieniali się wielokrotnie, następnym jest Karol Zygmunt Kalckreuth, później w roku 1851 majątek nabywa rodzina Gemmingen, a pięć lat później Henryk Tholuck. W tym czasie obiekt zostaje przebudowany. Wydłużono bryłę o dwie osie okienne i dobudowano basztę. W 1910 r. nabywa majątek angielski bankier Henryk Teodor Bottinger, którego rodzina pozostaje w Jarnatowie do 1945 r. Za czasów Bottingerów budynek zostaje gruntownie przebudowany. Dodano nowe skrzydło, ryzalit, werandę oraz oranżerię. W czasie tej przebudowy zmieniono też dach dodając wystawki zwieńczone tympanonami. Powstaje wielka rezydencja o cechach renesansowych i romantycznych. Rozbudowie ? unowocześnieniu podlega też cały majątek. Powstaje gorzelnia, mleczarnia i krochmalnia oraz zostaje założona turbina wodna. Po II w. ś. budynek należał do PGRu. W latach 60-tych przeprowadzono adaptację budynku na ośrodek kolonijny, zaś w 1981 rozpoczęto dalsze prace tym razem przystosowujące obiekt do realizacji funkcji szkoleniowo ? wypoczynkowej, które zostały przerwane, a obiekt nie był użytkowany. W roku 1994 został sprzedany spółce ?Kiene? z Rybnicy Małej, która to spółka przystąpiła do dalszego remontu.

Opis

Bryła pałacu rozczłonkowana. Składają się na nią formy, pochodzące z trzech etapów budowlanych. Na murach obwodowych budowli obronnej wybudowano w poł. XIX w. dwór, który dziś stanowi bryłę główną pałacu, zaś od strony elewacji tylnej zostało dostawione skrzydło boczne. Budynek tworzy kształt litery L, jest dwukondygnacyjny, miejscami trzy, podpiwniczonym z użytkowym poddaszem. Bryłę główną i skrzydło nakrywają połączone dwa dachy czterospadowe z licznymi wystawkami i lukarnami. W centralnej części fasady umieszczono parterowy, boniowany ryzalit zakończony balkonem, podkreślony w partii dachu trójkątnym naczółkiem. W ryzalicie wejście główne poprzedzone przedsionkiem. W narożach elewacji frontowej siedmioboczna oranżeria od strony południowej, od strony północnej kolista wieża. Elewacja boczna ze skrzydłem z parterowym ryzalitem i tarsem wspartym na kolumnach. W elewacji ogrodowej sześcioboczna klatka schodowa nakryta dachem ostrosłupowym. Otwory okienne prostokątne, zamknięte okiennicami, bez obramowań czy gzymsów. Detal architektoniczny to profilowane parapety podokienne oraz gzymsy wieńczące. Wystrój wnętrz zachowany jest tylko w minimalnym zakresie.

Park

Rozległy park krajobrazowy założony w XVIII w., rozbudowany w wieku XIX, głównie z drzewami liściastymi ? klony, akacje, kasztanowce, dęby, wiązy oraz cisy, świerki i daglezje. Liczne aleje ? lipowa, klonowa, grabowa oraz głogowa. W parku grobowiec rodziny Bottingerów. Obecnie park zaniedbany, a grobowiec zdewastowany.

Inne

We wsi kościół z 1700 r. ufundowany przez podpułkownika Kacpra Adama von Waldow.
Kordegarda.
Brama wjazdowa.

tekst: koci pazurek 2010