Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Borów Wielki
2023, zdjęcie Joanna Kwoka
Miniatura Borów Wielki Miniatura Borów Wielki Miniatura Borów Wielki Miniatura Borów Wielki Miniatura Borów Wielki

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Borów Wielki
Zdjęcie Joanna Kwoka

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Joanna Kwoka

Borów Wielki

Borow, Grossenbora, Grossenborau

Województwo:lubuskie
Powiat:nowosolski
Gmina:Nowe Miasteczko
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy, XVIII-XIX w.
Obiekt:pałac, nr rej.: 2147 z 8.05.1971
Park:nr rej.: 3052 z 28.07.1978

Stan obecny

Własność firmy prywatnej, popada w ruinę.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi Borów (Boraw) pochodzi z 1220 r. Na przełomie XIV i XV w. wieś zostaje podzielona na Borów Wielki Dolny, w którym na początku XIX w. wybudowano pałac i Borów Wielki Górny, gdzie w 2 poł. XVI w. dla Joachima Abrahama Unruh zostaje założony zespół dworski z dworem obronnym. W 1713 r. górną część wsi kupuje J. F. Kager von Globen, a po trzech latach górną. Na pocz. XVIII w., na murach (wykorzystano piwnice) poprzedniego budynku obronnego, na planie prostokąta, powstaje barokowy dwór. Był to budynek dwukondygnacyjny, kryty mansardowym dachem z powiekami, rozplanowany symetrycznie z wejściem w centralnej osi fasady i gładkimi elewacjami. Borów Wielki Górny w 2 poł. XVIII w. należy do von Haugwitzów, którzy następnie sprzedają dwór wraz z majątkiem rodzinie Neumannów, w roku 1804. Neumannowie w 2 ćw. XIX w. dokonują rozbudowy folwarku, zaś w pod koniec XIX w. przebudowują dwór, znacznie go powiększając. W ich rękach pozostaje aż do końca II w. ś. Po roku 1945 utworzono PGR, a dwór, po adaptacji w postaci usunięcia balkonu, schodów loggii, wylotów kominowych oraz zamurowania niektórych otworów okiennych, był użytkowany jako magazyn zbożowy. Przejęty w latach 90 tych przez Agencję Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, następnie sprzedany prywatnej firmie, popada w ruinę.

Opis

Barkowy dwukondygnacyjny dwór założony na planie prostokąta z dobudówką dostawioną w XIX w. do elewacji zachodniej oraz loggią przy elewacji wschodniej oraz pozostałościami loggii dostawionej do fasady na odcinku od dobudówki do wejścia głównego, teraz to pozostałości tarasu. Dach dworu mansardowy, dwupołaciowy z powiekami na obydwu poziomach. Elewacje frontowa i tylna zakomponowane symetrycznie, dziewięcioosiowe z prostokątnymi, częściowo zamurowanymi oknami. W części centralnej fasady wejście, nad którym, wsparty na kolumnach, mieścił się balkon, usunięty podczas adaptacji dokonanej po II w. ś. Dobudówka dostawiona do elewacji zachodniej jest dwukondygnacyjna, kryta dachem mansardowym z lukarnami. Od strony zachodniej w środkowej partii elewacji pseudoryzalit, w którym na wysokości pierwszej kondygnacji umieszczono wejście. Osie elewacji dobudówki podkreślono lizenami, zaś horyzontalnie elewację dzieli cokół, płaska tynkowa opaska międzykondygnacyjna oraz opaska pod gzymsem wieńczącym. We wschodnią ścianę dobudówki wmurowano tondo z płaskorzeźbą przedstawiającą Chrystusa z dziećmi pochodzące z 1890 r. Loggia zajmuje całą długość elewacji wschodniej, zaś jej naroża wystające poza elewację mają kształt altan zbudowanych na planie koła. Nad środkową jej częścią, na wysokości piętra znajdował się, podtrzymywany kolumnami taras. Pomiędzy otworem okiennym a drzwiowym umieszczono tablicę herbową rodziny von Neumann i von Österroth z datą 1890. Od strony parkowej do loggii prowadziły schody, które usunięto wraz z balkonem znad wejścia głównego. Dziś loggia i taras są w stanie ruiny, a cały budynek niszczeje.

Park

Park krajobrazowy przy dworze ze stawami i szpalerami starodrzewi.

Inne

Wczesnogotycki kościół pw. św. Wawrzyńca z poł. XIII w. wzniesiony w Borowie Dolnym, w pobliżu pałacu z dobudowaną wieżą z XV w. i mauzoleum grobowym z pocz. XIX w.
Kościół pw. św. Anny
Folwark z zabudowaniami z różnych okresów, większość z lat 1841 - 1845.
Piętrowy budynek mieszkalny postawiony dla służby w 1846r.
Pałac z pocz. XIX w. z kaplicą zbudowany w Borowie Wielkim Dolnym

tekst: koci pazurek 2010

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.