Janowiec

Stan obecny

Ruiny. Własność prywatna. Teren wokół ruin zamku odchwaszczony, wstawiona brama. wejściowa do zamku.

Historia

Pod koniec XV w., na pozostałościach otoczonej murem średniowiecznej rycerskiej wieży mieszkalnej, dla rodziny von Nechern wzniesiono zamek. Budowlę trzyskrzydłową z dziedzińcem, zamkniętym od strony wschodniej murem kurtynowym z bramą, który pozostał po poprzednim założeniu.
Do bramy prowadził most przerzucony nad fosą. Od strony dziedzińca, w skrzydle zachodnim znajdował się dwuarkadowy, piętrowy krużganek. W narożach umieszczono prostokątne baszty.
W poł. XVI w. zamek został rozbudowany i przekształcony w siedzibę w stylu renesansowym. W miejscu muru postawiono skrzydło mieszkalne z bramą przejazdową w parterze. Zmieniono kształt okien. Na początku XVII w. majątek przeszedł w ręce rodziny von Kittlitz.
W roku 1687 dobra znowu zmieniły właściciela, którym stała się rodzina von Redern, a w latach 1778 ? 1945 przeszły w ręce Grafów von Dohna. W XVIII w. założono park z dwoma stawami, a w XIX powstał folwark. W XIX i XX w. miały miejsce mniejsze przebudowy. Budynek przetrwał II w.ś., przeszedł na własność Skarbu Państwa, lecz po pożarze w roku 1960 porzucony przez PGR niszczeje. Pod koniec lat 80-tych budowlę zabezpieczono ze środków konserwatorskich. W 1983 r. ruiny kupił prywatny właściciel.

Opis

Zamek założony na planie czworoboku, z wewnętrznym dziedzińcem, otoczony suchą fosą. Budynek dwukondygnacyjny, obecnie bez dachu.
Wejście główne wiedzie przez dwuprzęsłową, sklepioną krzyżowo bramę, umieszczoną w zamkniętej półkoliście niszy. Na skrajnych osiach umieszczono wykusze. Detal architektoniczny zamku zachowany fragmentarycznie. Na wysokości przyziemia wysoki cokół. Między kondygnacjami zachowały się fragmenty gładkiego gzymsu, a przy otworach okiennych fragmenty opasek, zwieńczonych krótkimi gzymsikami. Ocalały fragmenty wnętrz budynku.
W skrzydle północnym piwnice, do których prowadzą ceglane schody. W skrzydle południowym klatka schodowa z dwubiegunowymi schodami, duża sala zamknięta fragmentami stropu belkowego, a w części wschodniej pięć, niesymetrycznie rozłożonych sal. W skrzydle zachodnim trzy sale, przy czym dwie zamknięte sklepieniem gwiaździstym.
I w skrzydle wschodnim duże pomieszczenie ze sklepieniem wspartym na umieszczonym centralnie słupie oraz mniejsze sale ze sklepieniami sieciowymi, krzyżowymi lub stropami belkowymi. W zamku nie zachowała się stolarka okienna ani drzwiowa.

tekst: koci pazurek 2010

Park

Park. W nim starodrzewy aż do pobliskiej rzeki Brzeźniczanki.

Inne

W rzeczywistości to dawny dwór obronny. Tuż obok co najmniej do 1945 r. stało odrębne założenie nazywane w tradycji bezpośrednio starym zamkiem. Jak opisuje Steller, do budowy dworu doszło w osobliwych okolicznościach. W 1539 r. umiera Seifried von Nechern, właściciel m.in. Janowca i okolic. Jego synowie, by utrzymać lenno w rodzinnych rękach, musieli posiadać siedziby mieszkalne na terenie księstwa żagańskiego, pozostającego w tym czasie we władaniu książąt saksońskich. W przeciwieństwie do dwóch pozostałych, jeden z synów – także Seifried zamieszkiwał w księstwie głogowskim, paradoksalnie w budynku (starym zamku) położonym dosłownie kilka metrów od granicy z żagańskim. Granica między księstwami przechodziła w poprzek podwórza. Rozpoczęcie budowy nowej siedziby należy lokować w przedziale lat 1541-1543, przy czym w 1544 r. jeszcze jej nie ukończono. Przebudowywano w XIX oraz XX wieku. W 1656 r., kiedy przez Żagań przewinęła się epidemia ospy, do dworu przeniesiono książęcą kancelarię.