Gryżyna

Stan obecny

W dworze, będącym własnością prywatną, został otworzony pensjonat.

Historia

Dwór myśliwski zbudowany ok. 1820 r., na pozostałościach murów starszej budowli z XVII w. dla rodu Hohenzollern ? Sigmariner, do którego należały dobra gryżyńskie od końca XV w. Obiekt położony niedaleko założonego przez Hohenzollernów nadleśnictwa, był kilkakrotnie przebudowywany w XIX i XX w. Od roku 1945 obiekt przejęło Nadleśnictwo Bytnica, które opuściło obiekt w 1971 r., który przez późniejsze prawie dziesięć lat nie był użytkowany. W 1980 r. zdewastowany pałac przejął prywatny nabywca i zaadoptował na pensjonat. Obecnie użytkowany przez kolejnego właściciela jako ?Pałac Myśliwski?.

Opis

Dwór wzniesiony na planie prostokąta, jednokondygnacyjny, wysoko podpiwniczony z użytkowym poddaszem, nakryty łamanym dachem mansardowym. W piwnicach zachowane pozostałości starszej budowli ? sklepienia z XVII i XVIII w. W elewacji frontowej (zachodniej) centralnie umieszczono wejście główne z prowadzącym do niego gankiem ozdobionym czterokolumnowym portykiem. Kolumny wspierają taras, na którego odcinku, umieszczono neobarokową facjatę flankowaną trzema lukarnami. W górnej części połaci dachowej okna w kształcie wolego oka. Elewacja ogrodowa z lukarnami w połaci dachu z dziesięcioma otworami okiennymi, zaś na wysokości cokołu umieszczono cztery okna i pięć otworów drzwiowych. Elewacje boczne są trzy- i czteroosiowe, z oknami w kształcie wolego oka w połaci dachowej. Elewacje pokryte gładkim tynkiem. Otwory okienne prostokątne na poziomie kondygnacji zostały podkreślone wydatnymi parapetami. Na wysokości cokołu otwory okienne zbliżone do kwadratu, doświetlające piwnicę. Horyzontalnie elewacje podkreślono gzymsem cokołowym i wieńczącym. Obecnie dwór znajduje się w dobrym stanie.

Park

Przypałacowy romantyczny park krajobrazowy założony w 1 poł. XIX w., w sąsiedztwie dworu myśliwskiego, w którym znajduje się duża ilość unikalnego drzewostanu szacowanego na ok. 135-175 lat. Obok rodzimych drzew wprowadzono tu szereg obcych gatunków. Na terenie parku są dwa stawy zasilane w wodę potokiem wypływającym ze źródła, które znajduje się także na jego terenie.
W północnej części parku, u podnóża wzniesienia, rodzinne mauzoleum z 1872 r.

Inne

Cztery wiekowe aleje dębowe skupiające kilkaset okazów drzew zostały zakwalifikowane jako pomniki przyrody.
Ruiny młynów wodnych, na rzece Gryżyński Potok. Z sześciu młynów, na przełomie lat 50 i 60-tych funkcjonowały trzy: Młyn Strzelnik , Młyn Zaskórz oraz Czerwony Młyn.
Mauzoleum nr rej.: 3219 z 3.09.1984

tekst: koci pazurek 2010