Brody

Stan obecny

Własność prywatna. Pałac w bardzo złym stanie. Odnowione oficyny oraz wyremontowany dach.

Historia

Pierwszy pałac w Brodach zbudowany został w latach 1670 - 1674 dla rodziny Promnitz. Następny właściciel majątku brodzkiego, hrabia Henryk von Brühl, pierwszy minister Króla Polski i Saksonii, zamawia projekt architektoniczny u drezdeńskiego architekta Jana Krzysztofa Knöffela, który tworzy projekt przebudowy renesansowego pałacu na barokową rezydencję, obejmujący nie tylko pałac, budynki gospodarcze i park, lecz całe miasteczko. Przebudowa ma miejsce w latach 1741 ? 1749. Pałac zostaje podwyższony o jedno piętro, dach dwuspadowy zastąpiony mansardowym, przedłużono skrzydła boczne oraz po stronie elewacji wschodniej zamurowano krużganki. Pałac został bardzo bogato wyposażony. Na zamówienie ministra Henryka Bruhla został wykonany w Miśnieńskiej Manufakturze Porcelany największy na świecie porcelanowy serwis.
W roku 1758 budynek zostaje spalony na rozkaz króla Prus ? Fryderyka II i dopiero w poł. XIX w. po odzyskaniu Brodów przez Fryderyka Augusta Brühla zostaje odbudowany. Na początku XX w. mają miejsce dalsze prace, m.in. odtworzono dach mansardowy a fasadę ozdobiono postaciami 4 atlasów. Rezydencja pozostaje własnością Brühlów do 1945 r. W latach 60-tych zabezpieczony ze środków wojewódzkiego konserwatora zabytków i od tego czasu nie użytkowany.

Opis

Barokowy, trzykondygnacyjny budynek, zbudowany na planie podkowy, przykryty dachem mansardowym z lukarnami. Nad gzymsem w elewacji frontowej półkolisty tympanon z zegarem. Elewacja budynku zdobiona pilastrami oraz gzymsem między kondygnacjami. W osi środkowej fasady wejście główne. Nad otworem wejściowym balkon podtrzymywany przez pary atlasów umieszczonych z dwóch stron. Elewację ogrodową, zachodnią zdobi trójkątny tympanon, wypełniony kartuszem herbowym, a na wysokości 1 kondygnacji taras ze schodami zbieżnymi o wachlarzowym układzie dwóch dolnych biegów.

Park

Park założony w latach 1670 - 1726 w stylu francuskim. Przekształcony na park krajobrazowy i rozbudowany przez Bruhlów. Został zniszczony w tym samym czasie co pałac na rozkaz Fryderyka II. Dziś obejmuje powierzchnię prawie 100 ha. Park Mały, jest częścią z drzewami starszymi, nawet 250-letnimi i Park Duży, który biegnie wokół jeziora Brodzkiego. W parkach tych zinwentaryzowano 30 gatunków drzew liściastych i 8 gatunków drzew i krzewów iglastych. W pobliżu pałacu rosną grusza wierzbolistna czy buk zwisły. W wyniku braku pielęgnacji park ulega degradacji. W parku uznano trzy drzewa za pomniki przyrody (dwa dęby szypułkowe i platan klonolistny.

Inne

Na zaprojektowane przez Jana Krzysztofa Knöffela barokowe założenie składają się oprócz pałacu dwie oficyny, park na tyłach pałacu, brama wjazdowa a także kościół, kamieniczki i brama wjazdowa do miasteczka (dzisiaj do wsi).
Barokowa Brama Polska z 1753 roku na cześć polującego tu króla Augusta III.

2 oficyny, nr rej.: 477 z 20.05.1963
Oranżeria, nr rej.: 2134 z 7.05.1971
Brama pałacowa, nr rej.: 1331 z 28.09.1964
Zespół zabudowy mieszkalno-gospodarczej przy zespole pałacowym, poł. XVIII, nr rej.: 479 z 20.05.1963:
Oficyna ?pałacyku Marianny?, szachulcowa.
Browar
Koszary pałacowe (2 budynki), nr rej.: 2691 z 8.04.1977


tekst: koci pazurek 2010