Inowłódz

Stan obecny

Zamek został rozbudowany i poddany częściowej rekonstrukcji. Uroczystość przywrócenia zamkowi dawnej świetności odbyła się 15 czerwca 2013 roku, wówczas też obiekt został udostępniony do zwiedzania.

Historia

Fundacja zamku została przez Jana z Czarnkowa powiązana z osobą Kazimierza Wielkiego. Tą hipotezę potwierdzają późniejsze źródła i literatura. W latach 70 tych i 80 tych przeprowadzono badania, które pozwoliły na lepsze rozpoznanie zamku. Był on budowany z inicjatywy Kazimierza Wielkiego w latach 1356-66. Zamek był wielokrotnie przebudowywany i modernizowany przez kolejnych starostów oraz dzierżawców.
Nie zmieniło to jednak zasadniczej i pierwotnej struktury. Założenie zamku miało kształt nieregularnego czworoboku o wymiarach kurtyn: 31,32,47,49 m. Było posadowione na naturalnym, sztucznie podsypanym i uformowanym kopcu. Dojazd do zamku ulokowano od wschodu, od strony gdzie znajdował się zespół miejski. Zamek został doszczętnie zniszczony w trakcie najazdu szwedzkiego.
Niezabezpieczony niszczał przez następnych 200 lat. W II połowie XIX wieku pozostałe ruiny zamku zaczęto wykorzystywać jako kamieniołom, co sprawiło że ruiny przestały być widoczne na powierzchni ziemi.
Zamek wznoszony był w pięciu etapach a budowa ciągnęła się od połowy XIV wieku do połowy XVII wieku. Pierwotnie założenia zamkowe składało się z murów obwodowych, cylindrycznej wieży ulokowanej w północno wschodnim narożu murów, bramy umieszczonej we wschodniej kurtynie, czworobocznej wieży umieszczonej we wschodnim odcinku kurtyny południowej. Do murów obwodowych od strony wewnętrznej dostawiony był budynek na planie litery L, wypełniający całą przestrzeń od zachodu i pozostawiający część przestrzeni od północy przy ośmiobocznej wieży. Oba skrzydła budynku wyposażone były w trzy izby.
Na przełomie XIII i XIV wieku nastąpiła rozbudowa zamku zainicjowana przez Władysława Jagiełłę. Rozbudowa poległa na powiększeniu powierzchni użytkowej starego domu oraz wybudowaniu nowego domu wzdłuż całej szerokości kurtyny południowej. Dzięki tym zabiegom znacznie zwiększyła się powierzchnia użytkowa zamku, nastąpiło to jednak kosztem redukcji powierzchni dziedzińca wewnętrznego. Druga rozbudowa nastąpiła po 1519 roku i była prowadzona przez starostów Drzewickich. Likwidacji uległa brama w kurtynie wschodniej a nową bramę ulokowano w czworobocznej wieży kazimierzowskiej. Likwidacji uległ również dom północny zastąpiony małym, jednoprzestrzennym domem umieszczonym wzdłuż całej kurtyny wschodniej.
Układ wnętrz starych domów uległ znacznej modernizacji a przestrzeń dziedzińca wewnętrznego została znacznie powiększona. Na lata 1561-62 przypada strawienie zamku przez pożar. Po tym fakcie starości wyremontowali swoją siedzibę nie zmieniając zasadniczego układu przestrzennego. Rozbudowie uległo przedbramie, naroża murów obwodowych zostały z zewnątrz wzmocnione poprzez dostawienie szkarp. Wnętrza budynków mieszkalnych oraz pomocniczych zostały zmodernizowane.
Czwarty etap przebudowy nastąpił w latach 1648-55 i był zainicjowany przez kolejnych starostów: Lipskich herbu Łada. Przekształceniom uległy wnętrza, które zyskały nowe piece. W trackie badań archeologicznych w obrębie domu południowego odnaleziono portal piaskowcowy ozdobiony herbem Łada. W latach późniejszych zamek uległ zniszczeniu a narożnik południowo wschodni został wysadzony przez Szwedów. W latach dzisiejszych obwód murów zamkowych został uczytelniony poprzez użycie miejscowego piaskowca o rdzawobrunatnej barwie. Tego samego, z którego zamek został wzniesiony w epoce średniowiecza. Zamek inowłodzki jest w ostatnich latach przykładem dobrze przebadanego i poznanego zabytku polskiego.