Drzewica

Stan obecny

Ruina – niegdyś dostępna dla zwiedzających – jest od lat w rękach prywatnych , niedostępna , z widocznymi śladami prac zabezpieczających .

Historia

Ruiny gotycko renesansowego zamku wznoszą się na południe od wsi. W trakcie powojennych badań natrafiono na fundamenty starszego, murowanego dworu stojącego w miejscu późniejszego zamku. Miejscowość jest wymieniana w dokumentach już od XIII wieku. Od początku była własnością Drzewickich herbu Ciołek. W roku 1429 odbyła się lokacja miasta na prawie magdeburskim.
Pierwszą siedzibą był murowany dwór pochodzący ze schyłku średniowiecza. Zamek został wybudowany w latach 1527- 35 i ufundowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Macieja Drzewickiego. W XVIII wieku zamek przeszedł w posiadanie rodziny Sołtyków a potem Szaniawskich. Upadek rezydencji nastąpił dopiero po pożarze w 1814 roku. Zamek został wybudowany z miejscowego piaskowca, przy czym niektóre elementy konstrukcyjne oraz szczyty zostały wykonane z cegły.
Zamek został wniesiony na planie regularnego prostokąta z czworobocznymi wieżami narożnymi, dostawionymi do skrzydeł zamku ukośnie. Wieża w narożniku północno wschodnim była większa od pozostałych i została wzmocniona dodatkowymi skarpami.
Wieża ta wyposażona była w otwór bramny i furtę dla pieszych. Zachodnie skrzydło stanowiło, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, jednotraktowy pałac, mieszczący w każdym piętrze po cztery izby. Elewacja od strony dziedzińca wyposażona była w dwa wieżowe ryzality. Po przeciwnej stronie od pałacu wznosił się trójkondygnacyjny budynek gospodarczy, przebudowany na początku XIX wieku i dostosowany do potrzeb kaplicy. Kaplica wystawała poza lico muru obwodowego w formie wydatnego ryzalitu.
Mur obwodowy wyposażony był w ganek straży oraz przesklepione stanowiska strzelnicze. W dolnych kondygnacjach wież umieszczono strzelnice kluczowe. Całość założenia otaczała nawodnione poprzez połączenie z miejscową rzeczką fosa. Zamek o dużych walorach estetycznych- malownicze renesansowo gotyckie, ceglane szczyty, stanowi dziś atrakcję turystyczną i jest zachowany w formie trwałej ruiny. Zamek stanowił raczej przykład siedziby o niewielkich walorach obronnych, przystosowanej do wygody jej użytkowników.

Inne

W Rejestrze Zabytków :

- zespół zamkowy:
- zamek (ruina), 1527-35, nr rej.: 47/A z 28.04.1980
- dwór (na podzamczu), XIX, nr rej.: 46/A z 28.04.1980
- park (pozostałości), XIX, nr rej.: 46/A z 28.04.1980