Świdnik Duży

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
W 1392 r. w dokumentach źródłowych pojawiła się nazwa Świdnika Wielkiego jako Maior Świdnik (ok. 1457 r. zapis Magna Świdnik).Wtedy to Piotr z Moszny otrzymał od Władysława Jagiełły sołectwo królewskie, a wieś ulokowana została na prawie niemieckim. Świdnik duży obejmował wówczas dwa łany ziemi wraz z łąkami oraz karczmę. W latach 1393 ? 1412 pojawiła się druga nazwa ? Świdnik Mały jako Świdnik Minor, i ta własność zapisana została przez Władysława Warneńczyka w 1442 r. czterem braciom z Hadynowa na Podlasiu. Kilkadziesiąt lat później wieś stała się własnością prebendarza Zamku Lubelskiego, który zarządzał nią do 1480 r., a w 1497 r. Jan Olbracht nadał pewne dochody ze wsi misjonarzom na zamku w Lublinie. Wiadomo również, że w 1564 r. był tu folwark.

Wraz ze zmianami właścicieli wiosek, nazwy Świdnik Duży i Świdnik mały pojawiały się w dokumentach źródłowych dosyć często. Sam zapis słowa ?Świdnik? ukształtował się dopiero w drugiej połowie XVII w., wcześniej występował w formach: ?de Swidniki? (1417) i ?Swydnyk? (1470).

W roku 1450 do dwóch istniejących już wsi doszła trzecia ? Świdniczek (Swydnyczek). W chwili obecnej Świdnik Duży, Świdnik Mały i Świdniczek, z którego powstało Biskupie, tworzą jeden kompleks, przedzielony od miasta Świdnika lotniskiem.

W 1795 r. po utracie niepodległości wszystkie wsie o wspólnej nazwie Świdnik znalazły się pod zaborem austriackim, w roku 1809 należały już do terenów Księstwa Warszawskiego, a od roku 1815 do Królestwa Polskiego.

Przez obszar Świdnika Dużego i Świdnika Małego przebiegały szlaki handlowe, które w średniowieczu łączyły Pomorze, Wielkopolskę i Mazowsze, w czasach nowożytnych zaś Koronę z Podolem, Wołyniem i Kijowszczyzną. Dziś także miasto leży przy głównym szlaku łączącym Warszawę z Kijowem.

Przełom XIX i XX w. ujawnił kolejny walor Świdnika, mianowicie specyficzny mikroklimat, który sprzyjał wypoczynkowi i działał leczniczo na schorzenia reumatyczne. W lesie świdnickim powstało wówczas letnisko i uzdrowisko, chętnie odwiedzane przez mieszkańców pobliskiego Lublina.
W roku 1938 widmo nadciągającej wojny stało się przyczyną wybudowania w Świdniku lotniska oraz szkoły pilotów. Jednak już rok później zostały one zbombardowane, potem zaś wykorzystane przez Niemców do celów wojskowych.

Zespól od 1823 r. egzystujący jako folwark szpitalny S. Szarytek, po 1852 r. przekształcony na Ośrodek rehabilitacyjny dla chorych na gruźlicę szpitala św. Wincentego a Paulo w Lublinie, przetrwał w niezmienionej formie do czasów Reformy Rolnej. Do dzisiaj pozostały jeszcze dwór i fragmenty parku. Zasięg dawnego parku i ogrodów użytkowych wyznaczają rzędy lip. Zespół obecnie znajduje się w rękach prywatnych.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Park

Park.

Inne

Dom robotników rolnych z pocz. XX w.