Okszów

Stan obecny

Szkoła rolnicza. Dwór pełni rolę warsztatów szkolnych.

Historia

Dwór z 1. poł. XIX w.
Rozległa miejscowość, wymieniana w źródłach od XVII w. Pierwszymi znanymi właścicielami byli Michał i Zofia Sobolewscy, którzy w 1761 r. przekazali folwark bazylianom z Chełma. Z zachowanego inwentarza wynika, że majątek był niewielki, a właściciele mieszkali w skromnym drewnianym dworku.
Wśród kolejnych właścicieli wymieniani są: Sidorowscy, Prusinowscy, Michałowscy, Nitawscy, Karpińscy, Wiśniewscy, Zgórscy, Prażmowscy i Malinowscy. Folwark często dzierżawili mieszkańcy Chełma. Według danych ze ?Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego?? w 1827 r. wieś Okszów składała się z 12 domów i 60 mieszkańców.
W 1864 r. część dóbr została rozparcelowana. Fragment (130 morgów) kupił również unicki biskup chełmski Michał Kuziemski (według innych źródeł, w 1870 r. biskup zakupił za otrzymane od rosyjskich władz państwowych 25 tysięcy rubli, całą wieś Okszów). W 1873 r. folwark składał się z 482 morgów (w tym 188 mórg gruntów ornych i ogrodów, 95 łąk, 70 pastwisk 70, lasów 92 i nieużytków 36).
Działał tutaj również browar, dający roczną produkcję o wartość 3000 rubli. W 1904 r. właścicielem majątku był Konstanty Popiel, a następnie Rosyjski Bank Parcelacyjny. W 1912 r. na gruntach Okszowa powstała cegielnia, której właścicielem był Samuel Dychter. W 1914 r. w zabudowaniach dworskich organizowano późniejszy Legion Puławski.
Po I wojnie światowej obiekt przejęło państwo. W 1923 r. powołano do życia Ludową Szkołę Rolniczą im. Komendanta Józefa Piłsudskiego (obecnie Zespół Szkół - Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego), która przejęła teren podworski. Organizatorem szkoły był Zdzisław Szymankiewicz (kierował placówką do 1932 r.). W uroczystościach poświęcenia szkoły w dniu 7 czerwca 1925 r. uczestniczył osobiście Józef Piłsudski.

Pierwsze informacje o dworze w Okszowie pochodzą z XVIII w. Na jego bazie wzniesiono w kolejnych stuleciach następne obiekty. Obecnie w dawnym budynku podworskim funkcjonują warsztaty szkolne.

Park

Powstały w XIX w. park posiada powierzchnię 9,3 ha i jest gęsto zabudowany obiektami szkolnymi. Znajduje się w nim ok. 1400 drzew i krzewów. Do najczęściej występujących gatunków należą: klon zwyczajny, klon jesionolistny, lipa drobnolistna, topola biała, jesion wyniosły, topola osika, grab pospolity, świerk kłujący srebrzysty, świerk kłujący pospolity, żywotnik zachodni i modrzew europejski.

tekst: Mariusz Dolhan 2011