Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Łaziska
2011, zdjęcie Jakub Orzechowski
Miniatura ŁaziskaMiniatura ŁaziskaMiniatura Łaziska

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Łaziska

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Jakub OrzechowskiMichał Jakobielski

Łaziska

Województwo:lubelskie
Powiat:zamojski
Gmina:Skierbieszów
Rodzaj obiektu:Dwór

Rejestr zabytków

Zespół:dworski z pocz. XX w., nr rej.: A/215 z 5.03.1982

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z 1918 roku.
Pierwsze wzmianki o wiosce położonej w malowniczej dolinie rzeczki, zwanej Marianką, pochodzą jeszcze z końca XIV wieku. Podobno nazwa wsi pochodzi od tego, że zanim jeszcze w dolince powstała wieś, były tam bagna, na które matki zabraniały chodzić dzieciom, mówiąc, aby tam \\\"nie łaziły\\\".
W Łaziskach istniały też dobra ziemskie, należące najpierw do rodziny Skawińskich, potem do Świdzińskich. W skład dóbr Łaziska wchodziły folwarki Łaziska, Suchodębie i Sławęcin, ich powierzchnia wynosiła prawie 1500 mórg, z czego ponad 900 zajmowały lasy i pastwiska.
W budynku dworu mieściła się szkoła podstawowa, otoczona założeniem parkowym, jednakże w dużej mierze już zniszczonym. Warto wspomnieć iż w przydworskim parku rośnie pokaźnych rozmiarów lipa drobnolistna, będąca pomnikiem przyrody, oraz limba.
Już przed II wojną światową Świdzińscy posiadali stawy, młyn na rzeczce jak również turbinę wytwarzającą prąd elektryczny dla dworu. W czasach Unii istniała w Łaziskach prężna parafia unicka, świadczą o tym choćby dobrze zachowane księgi parafialne z lat 1810-20. Parafia ta została uposażona przez właścicielkę dóbr Sitno, Wandę Malczewską, trzydziestoma morgami ziemi. W latach 30 -tych XX wieku, \\\"za rządów\\\" premiera-generała Sławoja-Składkowskiego, który zasłynął nie tylko \\\"sławojką\\\", ale również tym, że zburzył większość cerkwi na wschodnich terenach obecnego województwa lubelskiego.
Rok 1947 to definitywny koniec prawosławia w Łaziskach, powstaje parafia rzymskokatolicka zaś cerkiew zostaje zamieniona na kościół, również grunty cerkwi przechodzą na własność parafii rzymskokatolickiej. Druga wojna światowa niestety nie ominęła tych terenów. Akowcy z Łazisk brali udział w licznych akcjach. Do najbardziej spektakularnych należy rozbicie posterunku policji ukraińskiej i żandarmerii w Mołodiatyczach w październiku 1943 roku, (akcją dowodził por. Józef Śmiech - \\\"Ciąg\\\' ze Skierbieszowa) oraz rozbicie bazy ukraińskich nacjonalistów w miejscowości Bereść koło Grabowca w marcu 1944 roku. Prócz tego \\\"Witek\\\" brał udział w zasadzce na majora SS Manteila, okrutnego dowódcę esesmanów z Pańskiej Doliny (akcja zakończyła się zabiciem oprawcy) oraz w licznych akcjach aprowizacyjnych i odwetowych na tzw. \\\"czarnych\\\" Niemcach. W maju 1944 roku grupa partyzantów AL pod dowództwem J. Bołotnowa zastrzeliła w zasadzce dorffürera Reitera.
Po wojnie wieś znacznie się zmieniła. Dobra dworskie w wyniku reformy rolnej zostały uwłaszczone i częściowo przeszły na własność pracujących wcześniej we dworze osób, z pozostałych zaś utworzono państwowe gospodarstwo rolne. Las przejęły w administrację Lasy Państwowe.
Poza zespołem dworskim gorzelnia i spichlerz.

tekst: Mariusz Dolhan 2011

Park

Park z pocz. XIX w.

Inne

Zabudowania gospodarcze z pocz. XX w.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

JaceK Borkowski12 lat i 12 miesięcy temu
Witam!
Dwór w Łaziskach w obecnej chwili nie jest już szkołą podstawową! Powrócił do potomka rodu Świdzińskich (dawnych właścicieli). Obecnie jest w odbudowie. Dwór posiada przepiękny park oraz starą gorzelnie.
Pozdr.
Gratuluję , to bardzo dobra wiadomość że szlachta powraca do swoich własnych domów i pałaców .
ech, Panie Mariuszu dokonał Pan kompilacji mojego tekstu sprzed kilkunastu lat (tj. powycinał Pan poszczególne zdania i skleił w mniejszy tekst) i podpisał się jako autor. To nieładnie i tak się nie robi. Cieszę się, że dwór z mojej wsi zaistniał na tym portalu, ale smucę się, że puszę prostować tak oczywiste sprawy. Proszę to poprawić bo ktoś inny może się nie okazać tak cierpliwy jak ja.
Tutaj tekst źródłowy, z którego pan wszystko skopiował:
http://swietostworzenia.pl/czytelnia/18-bioregionalizm/92-laziska
Nie wiem też kto zajmuje się oznaczaniem obiektów na mapie, ale w tej chwili znaczki, który jak mniemam ma pokazywać dwór stoi mniej więcej na moim domu :). W razie potrzeby służę pomocą w dokładniejszym oznaczeniu.
z szacunkiem
Krzysztof Wojciechowski
mieszkaniec Łazisk