Szubin

Stan obecny

Fragmenty.

Historia

Zamek z XIV / XV w.
Szubin pojawia się w źródłach pisanych w 1365 r., za panowania Kazimierza Wielkiego. Najstarsza wzmianka dotyczy Sędziwoja z rodu Pałuków, piszącego się z Szubina, który uznawany jest za założyciela miasta i budowniczego zamku w Szubinie. Sędziwój VI Pałuka był najstarszym synem Sławnika i urodził się ok. 1328 r. W latach 1365 - 1370 zbudowany został szubiński kościół pw. Św. Marcina, którego fundatorem był również Sędziwój. Miasto Szubin powstało obok zamku, po prawej stronie rzeki Gąsawki. Historycy przyjmują, że Szubin jest typową nazwą pochodzącą od imienia lub przezwiska pierwszego właściciela albo mieszkańca. Pierwszym mieszkańcem musiał być \\\\\\\\\\\\\\\"Szuba\\\\\\\\\\\\\\\", najprawdopodobniej rzemieślnik, który ze skór licznego w okolicznych puszczach zwierza szył kożuchy zwane \\\\\\\\\\\\\\\"szubami\\\\\\\\\\\\\\\". Szubin był dawniej miastem szlacheckim i poza zamkiem nie posiadał murów ochronnych. Po śmierci założyciela miasta, dobra szubińskie przeszły w ręce Macieja z Łabiszyna herbu Laska, który poślubił Małgorzatę, jedną z trzech córek Sędziwoja, a ok. 1408 r. Małgorzata otrzymała w spadku klucz szubiński wraz z zamkiem. Dwa lata później Szubin odwiedza król Władysław Jagiełło. W 1435 r. Jan z Czarnkowa kupił od spadkobierców dobra szubińskie. W XVII w. dobra szubińskie kupił Krzysztof Opaliński herbu Łodzia, który nadał miastu liczne przywileje. Pod koniec tego wieku Szubin trafił w ręce Filipa Konarzewskiego, a po śmierci w 1703 r. dobrami zarządzała Teofila, która poślubiając Jana Wiśniowieckiego, wydzierżawiała dobra szubińskie, które po tym trafiły we władanie rodziny Mycielskich. Stanisław Mycielski rozszerzył prawa miasta nadane przez Opalińskiego. Za jego czasów staje się on pełną splendoru magnacką rezydencją. Niestety pod koniec XVIII w. nastąpiło zadłużenie majątku co zmusiło Jana Nepomucena Mycielińskiego do jego sprzedaży na przymusowej licytacji. Nabył go Fryderyk Skórzewski który na miejscu zamku wzniósł nowy budynek wykorzystując część istniejących murów. W następnych latach następowała częsta zmiana właścicieli a przebudowany dawny zamek stał się siedzibą dzierżawców lub zarządców dóbr. Na początku XX w. nastąpiła rozbiórka popadającego w ruinę obiektu. Ok. 1925 r. w oparciu o resztki dawnych murów wzniesiono niewielki budynek mieszkalny który został zburzony w 1986 r.

Opis

Zamek gotycki. Budowla została usytuowana na niewielkim, trudno dostępnym wzniesieniu położonym wśród bagien rozciągających się w dolinie rzeki Gąsawki.
Zamek zbudowany został na planie regularnego czworoboku o wymiarach 42x42m. ściętego w narożniku płd-wsch i można go uznać za typowy przykład zamku nizinnego. Do jego budowy użyto gotyckiej cegły na fundamencie z granitowych głazów. Z powodu zniszczeń oraz późniejszych przebudów nie jest możliwe odtworzenie jego pierwotnej zabudowy. Na otoczonym murem obwodowym dziedzińcu znajdował się murowany budynek mieszkalny oraz zapewne drewniane obiekty o charakterze gospodarczym. Jedyna droga do zamku wiodła sztucznie usypaną przez bagna groblą do bramy zlokalizowanej pośrodku północnej kurtyny.

Park

Park obok zamku założył Maciej Mycielski, prawdopodobnie w 2 poł. XVIII w. Obecnie jego relikty są całkowicie nieczytelne. Rosną tu pojedyncze stare drzewa o pomnikowych rozmiarach, które mogły należeć do założenia zamkowego.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011