Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Mała Nieszawka
zdjęcie Marek Kujawa 2009
Miniatura Mała NieszawkaMiniatura Mała Nieszawka

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Tymoteusz SłowikowskiWaldemar Potulny

Mała Nieszawka

Klein Nessau

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:toruński
Gmina:Wielka Nieszawka
Rodzaj obiektu:Zamek

Rejestr zabytków

Obiekt:ruiny zamku, nr rej.: A-153/69 z 26.08.1935

Stan obecny

Pozostałości.

Historia

Zamek pełnił w średniowieczu funkcje strategicznego przyczółka na terenie Kujaw zakonu krzyżackiego. Relikty założenie zostały rozpoznane dopiero podczas badań terenowych prowadzonych w latach 70 tych i 80 tych XX wieku. W rękach zakonu miejscowe dobra znalazły się w wyniku przekazania od księcia Konrada w 1230 roku. Wcześniej mieścił się tu gród, którego położenie nie zostało jeszcze ustalone. Murowany zamek krzyżacki został posadowiony w innym miejscu. Budowa ruszyła około 1327 roku, jednak już wkrótce została zahamowana w wyniku działań wojennych. Ponownie ruszyła w roku 1332 i trwała aż do lat 80 tych XIV wieku. W latach 1423-24 zamek na mocy pokoju mełneńskiego został rozebrany przez samych właścicieli. W latach 1431-35 odtworzona komturię, w której Mała Nieszawka od połowy XIII wieku pełniła funkcję siedziby. Dlatego pomimo niewielkich rozmiarów siedziby, miała ona charakter przestrzenny typowy dla krzyżackich zamków konwentualnych. Założenie posadowione było na planie kwadratu o boku 35/35,7 m, na prostokątnej platformie, z międzymurzem oraz otaczającą go fosą. Wjazd główny zlokalizowano na północy i poprzedzony został mostem oraz szyją w rejonie międzymurza. Wewnątrz brukowany dziedziniec otoczony był z czterech stron zabudowaniami. Najważniejszy dom leżał przy południowej kurtynie, naprzeciwko wjazdu. Posiadał on piwnice oraz przesklepiony parter. Przy kurtynie północnej wznosił się podpiwniczony budynek, który poprzez linię swoich murów wydzielił w sąsiedztwie bramy aneks na studnię. Budynek ten w części parteru mieścił pomieszczenia dla straży zamkowej, w części piętra znajdowały się izby mieszkalne komtura. Budynek zachodni mieścił kuchnię. Budynek wschodni w części przyziemia mieścił magazyny, a w północnej, podpiwniczonej części piec typu hipokaustum.
Zamek był budowany w trzech etapach. Na pierwszy złożyło się wzniesienie muru obwodowego z cegły na kamiennej podmurówce oraz szyi bramnej. W drugi przypadło wzniesienie domu komtura. Ostatnią fazę budowy zamku wypełniło wzniesienie pozostałych budynków wokół dziedzińca wewnętrznego. Układ przestrzenny i rozplanowanie pomieszczeń poszczególnych skrzydeł założenia pozostaje do dziś nie znany. Rozbiórka z końca I ćwierci XV wieku przeprowadzona była na tyle starannie, że odtworzenie struktury zamku jest praktycznie nie możliwe. Nie zachował się nawet jeden element detalu, na podstawie którego można by zrekonstruować nawet hipotetycznie oryginalny wystrój wnętrz albo elewacji.

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.