Czarne

Stan obecny

Właściciel - Leśnictwo Czarne

Historia

Dwór z XIX w.
Wieś w 1 poł. XIX w. wchodziła w skład klucza Więsławickiego i należała do rodziny Kretkowskich. Pod koniec XIX w., przez małżeństwo Bronisławy Kretkowskiej z Zygmuntem Mierosławskim przeszła w ręce Mierosławskich. Ostatnimi właścicielami byli bracia Bronisław i Zygmunt Mierosławscy (do 1945 r.). Dwór pobudowano ok. 1803 r. (Katalog Zabytków Sztuki w Polsce), być może na starszych fundamentach. Rozbudowany od południa w końcu XIX w., od zachodu w latach 1920 - 1922.
Przybudówka zachodnia powstała w latach 20-tych XX w. dla braci Mierosławskich, wzniesiona przez cieślę Adamczewskiego.
Był on także wykonawcą drewnianej, ozdobnej bramy wjazdowej z daszkiem krytym gontem (zniszczona w 1978 r.). W okresie międzywojennym majątek liczył 700 ha lasów sosnowo ? brzozowych oraz 60 ha gruntów ornych. Mierosławscy posiadali również tartak oraz hodowlę bażantów (ok. 7000 sztuk). Po zakończeniu wojny majątek uległ parcelacji. Lasy oraz resztówka z dworem, parkiem i budynkami gospodarczymi przeszła pod zarząd Leśnictwa Czarne.

Opis

Dwór drewniany, usytuowany w bliskim sąsiedztwie lasu, w odległości ok. 200 m od jeziora Czarne. Od wschodu budynki gospodarcze z pocz. XX w., m.in. obora i spichlerz. Budynek dworu składa się z dwóch skrzydeł: starszego, wydłużonego na osi wsch.-zach. oraz przybudowanego do niego od zach. skrzydła poprzecznego. Skrzydło starsze, drewniane konstrukcji zrębowej, oszalowane, parterowe na planie prostokąta, dwutraktowe. Dach dwuspadowy kryty eternitem. Od płd. nowsza przybudówka konstrukcji sumikowo-łątkowej, połączona z korpusem wąską przewiązką. Skrzydło nowsze również drewniane, na wysokim podmurowaniu kamienno-ceglanym, obejmującym piwnice. Piętrowe, prostokątne, z trójbocznie występującym ryzalitem na osi elewacji frontowej, przechodzącym w wystawkę z naczółkiem. Narożnik płn.-zach. ukształtowany w formie wgłębnego podcienia, wspartego na profilowanych słupach. Balustrada, fryz nad podcieniem i ryzalitem oraz szczyciki nad oknami drugiego piętra wyrzynane w stylizowane motywy roślinne. Dach czterospadowy z przyczółkami kryty eternitem.

Park

Park krajobrazowy z 4 ćw. XIX w., utworzony z wykorzystaniem istniejącego naturalnego ukształtowania terenu i szaty roślinnej. Wokół dworu znajdują się luźne skupiska starodrzewu z grupą modrzewi w wieku 70-90 lat, jawory i brzozy. Od strony południowej ogród z kilkudziesięcioma ulami, drzewami i krzewami owocowymi.

Inne

Oficyna z pocz. XX w. Murowana, z gankiem o formach analogicznych jak podcień nowego skrzydła dworu.
Zabudowania gospodarcze z pocz. XX w. częściowo drewniane o konstrukcji sumikowo-łątkowej.
Dwie stodoły konstrukcji szkieletowej kryte strzechą.
Brama drewniana z pocz. XX w. o formach pseudoregionalnych.
Chałupa drewniana z XIX w. konstrukcji mieszanej, półtraktowa, trójosiowa, dach dwuspadowy kryty strzechą.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011