Bartoszewice

Stan obecny

Własność prywatna

Historia

Dwór z 1901 r.
Pierwsze informacje o tych terenach pochodzą już z XII w. I tak, w 1161 r. jak mówi podanie w pobliżu jeziora Wieczno w walce z Prusami zginął ks. Henryk Sandomierski. W 1216 r. oddział Prusów wywodzący się z plemienia Bałtów zajął i spustoszył Ziemię Chełmińską. Pierwsze nazwy wsi to: Bartholemitz oraz Barthlemitz. W XV w. były dobrami lennymi wchodzącymi w skład domen krzyżackich i nadawane ludziom przez wielkich mistrzów Zakonu. W XVI w. właścicielami tej miejscowości byli Polacy, którzy posiadali tę wieś za pośrednictwem królów. I tak w 1526 r. po przywróceniu władztwa Korony Polskiej (1466 r.) król Zygmunt nadał majątek rycerski Bartoszewice Andrzejowi Korczyńskiemu.
W okresie zaboru pruskiego w skład majątku wsi, która tym razem była własnością rodziny Znanieckich, wchodził folwark oraz karczma.
Rząd pruski realizował \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"pruską drogę do kapitalizmu\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" na wsi. Ok. 1830 r. nastąpiło uwłaszczenie chłopów. Ta ważna decyzja zmieniła oblicze wsi. Majątki szlacheckie przeobraziły się w przedsiębiorstwa rolne oparte na pracy najemnej, chłopstwo zaś, a zwłaszcza aktywni jego przedstawiciele uzyskali szansę na tworzenie dużych, silnych ekonomicznie gospodarstw, takich jak w Bartoszewicach.
Dwór w Bartoszewicach został zbudowany w 1901 r. przez Guntera von Pfluga- syna właścicieli sąsiedniego Trzcianka. Właściciel był znanym lokalnym działaczem społecznym i gospodarczym, przewodniczącym Związku Rolniczego w Wąbrzeźnie. Pałac czy też willa, jest przykładem nowych tendencji w architekturze, zerwania z historyczną wizją rezydencji ziemiańskiej.

Opis

Dwór wybudowany w stylu klasycznej willi, na planie kwadratu. Budynek jest murowany, piętrowy oraz podpiwniczony, z mansardowym dachem i mieszkalnym poddaszem.

Park

Park krajobrazowy z 1 poł. XIX w. o pow. 3,8ha. Malowniczo położony na zróżnicowanym terenie. Zachowany dawny układ przestrzenny i cenny drzewostan. W parku zastało wyróżnionych 27 gatunków drzew. Na szczególną uwagę zasługują daglezja i dąb czerwony. W kierunku wschodnim, na skraju parku, znajduje się narzutowy głaz, na którym pozostał ślad po przymocowanej przed laty tabliczce upamiętniającej śmierć von Pfluga.

Inne

Folwark z pocz. XX w.., składający się z zespołu murowanych z cegły stajni, obór, stodół, kuźni i spichlerza. Z zabudowań dawnego majątku zachowały się: częściowo mur oraz bramy wjazdowe, olbrzymi czterokondygnacyjny spichlerz z 1913 roku górujący nad okolicą, kuźnia z 1911 roku- wyjątkowo ciekawa architektonicznie- oraz chlewnia i obora z 1909 roku, rządcówka z końca XIX wieku oraz sześciorak i trzy czworaki z końca XIX wieku.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011, na podstawie tekstu Henryka Miłoszewskiego, \\\\\\\"Opowieść o majątku rycerskim i dworze\\\\\\\", Nowości, 3.02.2005 r.