Podgórze - Zameczek

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z końca XIX w.
Podgórze - Zameczek to kolonia będąca integralną częścią wsi Ruda Chodecka. Położona jest na malowniczym, zróżnicowanym terenie, rozciągającym się w kier. płn.-zachodnim od Chodeczy (Chodcza?). Opisywany dwór leży pośrodku lasów, w odległości ok. 1,5 km od centrum miasteczka. Niegdyś znajdował się tam jedynie młyn, do którego w 1885 r. należały 2 domy z 14 m-cami (9 ewangelików i 5 katolików). Młynarz posiadał 60 mórg ziemi. Dwór zapewne nie został wybudowany jako ośrodek zarządu dóbr, lecz raczej jako dom letniskowy, letnia siedziba nad jeziorem, etc. Jedynym źródłem, które w ogóle wspomina o tej miejscowości jest nieoceniony "Słownik Geograficzny..." Chlebowskiego i s-ki.
Wcześniej tereny obecnej osady wchodziły w skład dóbr właścicieli Chodeczy. W zw. z tym napiszemy parę słów o historii miasteczka, które założył w XV w. Jan Kretkowski h. Dołęga, podstoli dobrzyński, starosta brzeski, etc... W 1442 r. Ch otrzymała prawa miejskie, a 100 lat później przywilej na trzy jarmarki. Kolejne przywileje miasto otrzymywało w 1666 r. i w 1746, kiedy to Stanisław August Poniatowski zezwolił na 6 dodatkowych jarmarków rocznie (tym sposobem było ich razem 11). Ch. podupadła na skutek wojen szwedzkich i wojny północnej; na pocz. XVIII w. straciła prawa miejskie. Dopiero staraniem Ignacego Lipskiego, w 1822 r., Ch. przywrócono do rzędu miast. Niestety w opisie Chodeczy z k. XIX w. nie znajdujemy informacji o opisywanym miejscu. W 1885 r. w skład dóbr chodeckich wchodziły folwarki: Chodeczek, Kromszewice, Ignalin i Prósno oraz wsi: Chodeczek, Józefki, Psary, Prosno, Kramszewice i Florkowizna. Światła na historię Zameczku nie rzucają też informacje o leżącym nieco na zachód Mielnie. Wieś ta była małą gminą z 62 m-cami i 237 morgami gruntów; folwarku nie posiadała. Z kolei sama Ruda Chodecka również nie posiadała folwarku, a w 1827 r. osada miała zaledwie 2 domy i 18 m-ców. W 1885 r. była osadą włościańską w pow. włocławskim, gminie i parafii Chodecz, z 16 mieszkańcami i 60 morgami gruntów. W okresie międzywojennym osada weszła w skład gminy wiejskiej Chodecz. Dookoła miasteczka znajdowało się kilkanaście majątków ziemskich, wśród których nie ma jednak Rudy Chodeckiej. Opisywany dwór nie musiał być własnością ziemianina, ale być może zarządu jakiejś spółki, dyrekcji cukrowni, fabryki, etc. Księgi adresowe z lat 1926-30 wymieniają we wsi jedynie młyn G. Cylke'go, lezący nad Chodeczką, pomiędzy Jez. Chodeckim a Lubienieckim. Rzeka Chodeczka przepływa łącznie przez 6 jezior i wpada do Zgłowiączki.
Z kolei nie wiemy, czy można powiązać Zameczek z najbliższym majątkiem ziemskim, którym był Lubieniec (?). W 1930 r. właścicielem tych dóbr (o pow. 328 ha) był Jan Guziński (h. Jastrzębiec?). W skład dóbr wchodziły także Mycielno, Końce, Piotrowo i położona najbliżej Zameczku - Ruda Lubieniecka. Pod koniec XIX w. wybudowano tam fabrykę tasiemek. Oprócz folwarku w R.L., ponad 100 mórg ziemi było w rękach 24 osadników.
Po 2. wojnie światowej na terenie posiadłości mieścił się ośrodek wczasowy. Dwór remontowano w 1960 r. Ostatnim gospodarzem obiektu było Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego "Kujawy" we Włocławku.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Księga Adresowa Polski, 1930;
A. Bartczak " Wieloletnia zmienność odpływu rzecznego z dorzecza Zgłowiączki" W-wa, 2007;
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Budynek murowano-drewniany.

Park

Park krajobrazowy z 2. poł. XIX w. Park miesza się z drzewostanem leśnym otaczającym założenie. Dwór stoi na zboczu skarpy, opadającej stromo w stronę jeziora, które otacza park i wzgórze od południa, zachodu i północy.