Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Wąwelno
Zdjęcie Miecia Postołowska 2010
Miniatura WąwelnoMiniatura WąwelnoMiniatura WąwelnoMiniatura WąwelnoMiniatura Wąwelno

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek KujawaJoanna MojaformaAlojzy Nowak

Wąwelno

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:sępoleński
Gmina:Sośno
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy z końca XIX w., nr rej.: A/213/1-2 z 5.06.1987

Stan obecny

Własność prywatna ,gospodarstwo rolne
(Piotr Mojzesowicz)

Historia

Pałac z 1888 r.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1290 r. Wtedy to właśnie arcybiskup gnieźnieński Jakub II przekazywał dziesięcinę z Wąwelna oraz innych włości znajdujących się na Krajnie, na rzecz Cystersów z Byszewa .Wąwelno znane niegdyś również jako Lindelwald, Wonwelno, Wanvelno (1290), Vanvelno (1374), lub Wawelno (1385), w XIX w. obejmowało również folwarki: Buchhein i Falkenthal, cegielnię oraz gorzelnię parową.Właścicielem wąwelskich dóbr w 1377 r. był Jaśko z Izdebna pod Rogowem, zaś w 1578 r. było aż sześciu współwłaścicieli: Ślesiński, Korytowski, Spławski, Sucharski, Kostka, oraz Zebrzydowski. Właścicielem tej majętności w 1620 r. był Korytowski, Wojciech Sucharski oraz kapituła gnieźnieńska. W 1758 r. całość dóbr posiadał najpierw Stanisław ze Słupów Wałdowski, w 1767 r. rodzina Grabowskich, w 1793 r. ? Piotr Goetzendorf Grabowski, około 1850 r. ? Józef Grabowski, zaś w końcu XIX w. Adolf Frenzel. W 1888 roku w miejsce dawnego, małego dworku wzniesiono dla Adolfa Frenzela okazały, dwukondygnacyjny pałac. Kolejnym właścicielem w 1920 r. była rodzina Morawskich. Po wojnie dobra przejął Skarb Państwa Polskiego, a użytkownikiem od 1960 r. były PGR-y,

Park

Park z XIX w. o pow. ok. 4ha. Powstał około 1860 r., kiedy to dobra wąwelskie należały do rodziny Grabowskich. Znajdują się tu szpalery (grabowe, klonowe) oraz aleje, które stanowią naturalne obramowanie poszczególnych parkowych wnętrz. Choć do chwili obecnej wiele drzew (głównie egzotycznych) wyginęło z powodu niekorzystnych dla nich warunków klimatycznych, a iglaki zostały wyniszczone w okresie w okresie wzmożonej gradacji brudnicy mniszki, to nadal park ten zachwyca nas swoją oryginalnością. Nadal możemy podziwiać zachowane tu elementy geometryczne, przede wszystkim trzy główne prostokątne fragmenty ujęte szpalerami, wnętrza parkowe zasiedlone przez drzewa i krzewy ozdobne, kopce widokowe usytuowane wzdłuż głównej promenady, umożliwiające niegdyś mieszkańcom obserwowanie i podziwianie głównego wnętrza parkowego z różnych miejsc. Założyciele parku od samego początku uwzględniali powiązania zespołu pałacowego nie tylko ze wsią, ale również z otwartym krajobrazem, a więc z pobliskimi lasami oraz polami i zadrzewieniem śródpolnym. W obecnej chwili, mimo daleko idących zmian, nadal możemy dopatrzeć się wyraźnego podziału opisywanego zespołu na część pałacowo-parkową i część folwarczną. Wśród około 650 rosnących tu drzew, spotkamy wiele okazów, których wiek określono na 150 lat. Są to głównie lipy drobnolistne i dęby szypułkowe. Drzewostan parkowy oprócz wymienionych już lip i dębów, najliczniej reprezentowany jest przez graby pospolite, kasztanowce białe, wiązy szypułkowe, buki pospolite oraz klony zwyczajne.Rośnie tu wiele ciekawych gatunków, takich jak: jesion wyniosły, iglicznię trójcierniową o delikatnym, egzotycznym pokroju, lipę szerokolistną zwaną również lipą wielkolistną, platany klonolistne o charakterystycznie łuszczącej się korze, klon srebrzysty o dwubarwnych liściach, dęby czerwone, niebotyczne daglezje zielone, świerk pospolity odmiany zwisłej, pięcioigielną sosnę wejmutkę, modrzewie europejskie, czy też jodły kalifornijskie zwane również jodłami jednobarwnymi.
Różnogatunkowy drzewostan, wśród którego wyróżniają się okazy pomnikowe (a więc lipa drobnolistna o obwodzie 317cm oraz dwa dęby szypułkowe o obw. w pierśnicy 390 i 350cm), bogato reprezentowany jest również parkowy podszyt. Wśród krzewów najliczniej występuje tu tawuła van Houtta, jarząb pospolity, róża dzika, leszczyna pospolita, karagana syberyjska, trzmielina pospolita, bez lilak, oraz dereń właściwy.

Inne

Zabudowania gospodarcze.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.