Tupadły

Stan obecny

Mieszkania

Historia

Dwór z 1889 r.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z lat 1394-1399 kiedy to wspomina się o prowadzonym wówczas procesie Izaaka i Wojta z Tupadli. Inne nazwy Tupadeł to: Tupadła (1394 r.), Thupadli (1398 r.), Thupadla (1523 r.) oraz Tupadli. Wspomina się również, że w latach 1521-1539, miejscowość ta uważana była za miasteczko. Pod koniec XVIII w. dobra Tupadły odziedziczył Wiktor Manteufel Kiełpiński z Dębogóry. Później majątek przeszedł w ręce rodziny Busse. W 2 poł. XIX w. we wsi tej wybudowano dla ówczesnego właściciela T. Busse obecny dwór. Ostatnim właścicielem (do 1939 r.) był Georg Busse. Po 1946 r. majątek stał się własnością Skarbu Państwa Polskiego, pod zarządem Agencji Własności Rolnej, zaś od 1995 r. gospodarzem dóbr jest spółka pracownicza. Dwór został przebudowany i wyremontowany w latach 1958-1959.

Opis

Dwór eklektyczny, o reminiscencjach klasycystycznych. Część środkową budowli poprzedza taras z tralkową balustradą, boczne ryzality o różnej wysokości zwieńczają trójkątne szczyty, zaś elewację wschodnią urozmaica weranda z tarasem. Do dworu prowadzi aleja dojazdowa. Po jej północnej stronie znajduje się podwórze gospodarcze akcentowane stawem.

Park

Park krajobrazowy z XIX w. o pow. 0,73ha. znajduje się za dworem, jego północną granicę wytycza aleja lip. Frontową elewację budynku podkreśla klomb, obrzeżony strzyżonym żywopłotem do którego dochodzi podjazd. Elewację ogrodową poprzedza rozległa polana, tworząca zielone tło dla jasnej bryły budynku. Miejsce to zdobi okazała lipa drobnolistna oraz długowieczny cypryśnik błotny zwany również cisownikiem, wywodzący się z Ameryki Północnej, gdzie tworzy zwarte, jednogatunkowe drzewostany. Tę ciekawą enklawę zieleni tworzy kilkadziesiąt drzew, z których najstarsze określono na 180 lat. Najliczniej występują tu lipy drobnolistne, kasztanowce białe, dęby szypułkowe i jesiony wyniosłe..Opisywany czysty i zadbany park posiada cenny starodrzew, wśród którego wyróżnia się pomnikowa topola czarna o imponującym obw. 540cm.

Inne

Obory i spichlerz.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011