Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Ściborze
2021, zdjęcie Dark Castles Fan
Miniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura ŚciborzeMiniatura Ściborze

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Ściborze
Zdjęcie Marek Kujawa

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek KujawaDark Castles Fan

Ściborze

Sciborze

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:inowrocławski
Gmina:Rojewo
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Mieszkania prywatne.

Historia

Dwór z końca XIX w.
Ściborze to stara wieś leżąca 8 km na północ od Inowrocławia. Pierwsza wzmianka o wsi zwanej Sczibersco pochodzi z 1065 r., a następna z 1193 r., gdy Sebersko wymieniane było jako własność kościoła mogileńskiego. W 1311 r. ze Ściborza pisał się chorąży Mikołaj. Stąd też prawdopodobnie pochodził Mościc ze Ściborza, wojewoda gniewkowski. Synem wojewody był Ścibor ze Ściborzyc herbu Ostoja (1347-1414) – starosta brzeski, wojewoda siedmiogrodzki, arystokrata polskiego pochodzenia w Królestwie Węgierskim, właściciel licznych zamków na Węgrzech i Słowacji oraz majątków ziemskich w Wielkopolsce. „Był bliskim przyjacielem Zygmunta Luksemburskiego, późniejszego cesarza rzymskiego. Występował przeciwko królowi Władysławowi Jagielle, ponieważ jako stronnik Andegawenów został wypędzony ze starostwa brzeskiego. Ożeniony był z Dobrochną Stęszewską, córką Sędziwoja z Szubina, wielkorządcy Polski w 1380 r. Miał braci: Marcina – kanonika płockiego, Mikołaja Bydgoskiego – kasztelana bydgoskiego, Andrzeja Podczaszego – wojewodę treńczyńskiego i siostrę Zofię.” (Na podstawie artykułu Wikipedii „Ścibor ze Ściborzyc").
W 1434 r. w zapiskach znajdujemy Moszcyca z Małego Ściborza, a pomiędzy 1441, a 1443 r. Mikołaja ze Ściborza, kasztelana inowrocławskiego. W 1583 r. część wsi należała do Jana Płonkowskiego h. Pomian, który miał tu 4 łany osiadłe i 2 zagrodników, a część do Macieja Tulibowskiego h. Nałęcz, syna Macieja - chorążego bydgoskiego. Do tegoż należały 2 łany i 3 zagrodników. Był jeszcze brat Macieja – Jan, który posiadał 7 łanów i 1 zagrodnika. Z czasem podział na Ściborze Wielkie i Małe zanikł. Pod koniec XVI w. wieś należała do Piotra Ostrowskiego, a następnie do jego syna Marcina. Ten w 1614 r. całe jej części dał kuzynowi Marcinowi, synowi Wojciecha. Co najmniej do końca XVII w. część wsi była w rękach Tulibowskich, a ostatnim z tego rodu wymienianym w Ściborzu był Ludwik. Na pocz. XVIII w. dziedzicem wsi był Łukasz Zaleski, a następnie Konstanty Dąbrowski, wojski inowrocławski, syn Teofila i Anny Żychlińskiej.
Po Dąbrowskich właścicielami wsi została rodzina Mielęckich. W 2. poł. XVIII w. wymieniani byli tu bracia Edmund i Józef Mielęccy, a następnie Józef hr. Wolski h. Rola (1752-1821), ożeniony z Nepomuceną Bnińską z Łodzi h. Łodzia (1754-1817). Ich córką była prawdopodobnie Teresa Wolska, która wyszła za Leona Gąsiorowskiego z Gąsiorowa herbu Ślepowron. Była jego trzecią żoną. Mieli oni syna Tomasza, ożenionego około 1805 r. w Gułtowych z Brygidą hr. Bnińską.
Tu natrafiamy na ciekawą historię tej kobiety, która przeżyła całą rodzinę oprócz dwojga prawnucząt. Krótko po ślubie straciła matkę – Franciszkę Bnińską, po niej męża a następnie w 1831 r. syna Ignacego, który zmarł na cholerę. Po kilku latach wyszła ponownie za mąż, za Jakóba Ksawerego Kęszyckiego h. Nałęcz, pułkownika z okresu wojen napoleońskich, który wkrótce zmarł. Dalej prawie co roku utraciła 7 sióstr, kilkoro dzieci, dwie dorosłe córki z których jedna, zamężna z Konstantym hrabią Bnińskim zostawiła jej troje wnuków. Z tych babka pochowała jedno zaraz po matce, a dwoje wychowała, wydała za mąż i znów straciła, aby wychowywać pozostałe prawnuki. Zmarła mając 82 lata w 1866 r. w Poznaniu.
W 1. poł. XIX w. Ściborze prawdopodobnie należało do Wierzbińskich. Tu w 1831 r. urodził się Władysław Wierzbiński h. Nałęcz, syn Andrzeja i Józefy Zboży-Zakrzewskiej z Modliborzyc. Rodzice umarli jak miał 4 lata. Wychowywali go początkowo wujostwo Adam i Franciszka Zakrzewscy. Około 1860 r. ożenił się z Felicją Koszutską z Koszut h. Leszczyc, z którą miał syna Macieja Romana (1862-1933), ożenionego później z Jadwigą Regulską h. Rawicz (1878-1959). Wierzbiński był współredaktorem Dziennika Poznańskiego, posłem na sejm pruski. Zmarł w 1888 r. w Poznaniu.
W 1888 r. we wsi znajdowało się 15 domów, zamieszkałych przez 246 osób, w tym 236 katolików i 10 ewangelików. Do majątku należały Mierogniewice i Topola, z którymi liczył on około 8 tysięcy mórg. Samo Ściborze miało 622,38 ha, w tym 533,53 ha ziem uprawnych, 10,86 ha łąk, 33,13 ha pastwisk, 12,22 ha nieużytków i 32,54 ha wód. Właścicielem majątku był w tym czasie Bronisław Gąsiorowski (1830-1902), ożeniony z Eulalią de Vanin (1823-1907). Brygida Bnińska, której historia opisana była wcześniej, była jego ciotką. Z kolei smutne i skomplikowane losy Gąsiorowskich można prześledzić w opisie Bytynia (pow. szamotulski) w naszym katalogu.
Pod koniec XIX w. wzniesiono we wsi, prawdopodobnie dla ówczesnego zarządcy - Brzeskiego, obecny dwór. W 1910 r. wieś liczyła 348 osób i 623 ha. Majątek był w rękach Heleny Gąsiorowskiej, a do oszacowania podatku gruntowego podawano kwotę ponad 14 tys. marek tzw. "czystego dochodu gruntowego". W 1926 r. dobra znajdowały się w dzierżawie Karola Ruszczyńskiego. Obszar jego gruntów nadal liczył 623 ha, w tym ziemi ornej 596 ha; w tymże roku wykazywano 4677 talarów "czystego dochodu". W latach 1939-1945 wieś nosiła nazwę Friggahof. Po 2. wojnie światowej dobra te zostały znacjonalizowane, a w dworze utworzono mieszkania. Po przemianach politycznych przełomu XX o XXI w. dwór należał do lokalnej jednostki samorządu, a w ostatnich latach został wykupiony przez lokatorów. Mieszkańcy sami odrestaurowali obiekt.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór parterowy, nakrytym dwuspadowym dachem. Wzniesiony został na planie prostokąta, jest w całości podpiwniczony. W fasadzie pięcioosiowy, z piętrową wystawką zwieńczoną trójkątnym szczytem. Wejście poprzedzone jest obszernym tarasem i schodami. W elewacji ogrodowej przed wejściem znajduje się weranda, również poprzedzona schodami. Do północnego szczytu dostawiona jest lekko klasycyzująca, parterowa przybudówka z dodatkowym wejściem i zewnętrznym zejściem do piwnic.

Park

Park z XIX w. o pow. około 2,5 ha. Spore połacie drzewostanu zostały tu wykarczowane, niemniej jednak park nadal stanowi cenne skupisko starych drzew. W jego północnej części znajduje się dawny śródparkowy staw.

Inne

Zabudowania gospodarcze z pocz. XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Marek Kujawa8 lat i miesiąc temu
Na zdjęciu archiwalnym oczywiście wojewoda siedmiogrodzki i starosta brzeski - Ścibor ze Ściborzyc h. Ostoja.