Suchary

Stan obecny

Własność prywatna, w trakcie remontu.
Planowane otwarcie hotelu - maj 2019 r.

Historia

Pałac z 1906 r.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z XIV w. W dokumencie z 1385 r. czytamy o zawarciu porozumienia w spr. osady Czuchery między Albertem, dziedzicem Samsieczna, podkreślającym swoje prawa do Suchar, a Janem - opatem byszewskim. Kolejna wzmianka pochodzi z 1403 r. kiedy w źródłach pojawił się \\\"Andrzej Klepacz de Suchari \\\"(z Suchar). W 1450 r. wsią zarządzał niejaki Pakosh, później jego syn - Andrzej de Cuchary, mąż Agnieszki, nazywanej \\\"de Gywanki\\\". W 1469 r. Jan z Górki, burgrabia nakielski Bolesta (de Piotrowicze), Bartosz Tupadlski, Andrzej Czurlej oraz Elżbieta, jego bratanica oddawali swoje części w Sucharach Piotrowi Mieszkowskiemu za 25 grzywien. Następnie były własnością Stefana Gałczyńskiego i jego żony Katarzyny, córki Mikołaja Wituńskiego. W XV w. były już znacznym majątkiem i posiadały co najmniej kilku właścicieli, m.in. Anna ze Strzelewa, Bieniasz Kaszycki. W 1537 r. Mikołaj Kaszycki podzielił majątek na dwie części dla synów Tomasza i niepełnoletniego jeszcze Jana. Tomasz z kolei podzielił majątek pomiędzy synów Jana i Stanisława. W 1575 r. Tomasz otrzymał w dzierżawę pustki w Sucharach i Samsieczynku, należące do jego bratanków. Skwitował on Jana Czucharskiego z dzierżawy tych części. Tenże Jan ożenił się z Katarzyną z Siedleckich. Ich dzieci przejęły później większość dóbr. W 1611 r. sprzedał majątek bratu Piotrowi, który ożenił się w 1614 r. z Jadwigą Włosinowską, która wniosła w posagu Janowiec (wielkopolski). W 2 poł. XVII w. właścicielem został Marcin Cucharski i jego żona Konstancja. Jej syn, Darzbóg Cucharski sprzedał majątek Mariannie z Kosiczyna i jej córkom - siostrom Ostrowskim. 9 lat później siostry sprzedały Suchary za 15 tys. zł. Hiacyntowi Cucharskiemu. Kolejnym właścicielem był Jan Cucharski, potem Paweł Czapski, następnie Mikołaj Szawroński, Jan Zapalski i Antoni Jan Szczodrowski, który sprzedał wieś synowi Wojciechowi za 25 tys. zł. Później większą część majątku sprzedano Jerzemu Andrzejowi Grabowskiemu. Jednym z kolejnych współwłaścicieli był Konstanty Dąbrowski, potem Ignacy Wiesiołowski i Barbara Szczodrowska. W 1772 r. już pod pruskim zaborem dobra należały do Wojciecha Dembińskiego. Nie wiadomo z jakich przyczyn Dembińscy stracili majątek pod koniec XVIII w. na rzecz Schlieperów, którzy byli tutaj do ok. 1860 r. Następnie gospodarzyła tu rodzina Falkenberg, pochodząca z Chobielina, a po nich Otto Gessert, który powiększył majątek do 624ha (1913 r.), nie licząc obszarów leśnych. W okresie międzywojennym przebywali tu wojskowi, m.in. Aleksander Litwinowicz, (późniejszy gen. brygady), mjr Stefan Załęski i inni. W 1921 r. pałac nabyli od Urzędu Osadniczego w Poznaniu pallotyni. Do przyznania tego domu pallotynom przyczynił się ówczesny prymas Polski, kard. Edmund Dalbor. Dom służył różnym celom polskiej Prowincji księży pallotynów. Było tu między innymi gimnazjum i dom rekolekcyjny. Podczas okupacji dom zajęli Niemcy. Od sierpnia 1945 w Sucharach mieścił się nowicjat kleryków i braci, w latach 1946-1947 - studium filozofii i teologii, a do września 1951 r. - nowicjat braci. Od 1951 r. do 1991 r. dom w Sucharach był domem nowicjackim Sióstr Pallotynek. We wrześniu 1991 r. do Suchar wrócili pallotyni. Gospodarzami obiektu byli ks. Piotr Bieniek i ks. Jarosław Dąbrowski (ok. 2000 r.) Pałac jak i znajdująca się w nim kaplica nie były konsekrowane na budynek sakralny. W 2016 roku pallotyni sprzedali pałac razem z prawie ośmiohektarowym parkiem i stawami osobom prywatnym. W pałacu powstanie hotel i ekskluzywna restauracja.
Na skraju parku został wybudowany mały kościółek, który w dniu 30 października 2016 r. poświęcił biskup ordynariusz Jan Tyrawa i nadał mu tytuł Błogosławionego Józefa Jankowskiego.
Opracowanie na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Budynek wzniesiony jest na miejscu wcześniejszego, mniejszego dworu. Jego frontową elewację zwrócono ku podjazdowi. Wymurowany jest z cegły na wysokim kamiennym przyziemiu i otynkowany. Wybudowany na planie prostokąta ze słabo zarysowanymi ryzalitami w elewacji płd. i zachodniej. Południowa elewacja, mimo że na pozór wygląda jak boczna, w rzeczywistości stanowi elewację frontową. Tu umieszczone jest główne wejście do pałacu. Znajdują się tu dwa proste okna, nad nimi łuki odciążające. Stare ozdobne drzwi ozdobione są niewielkim portalem. Nad nimi oeil-de-beuf z ozdobną kratą.
Najwyższą kondygnację oddziela od pozostałych ozdobny gzyms, okna są tu proste, dwuskrzydłowe. Ryzalit został wyeksponowany poprzez zwieńczenie go frontonem. Elewacja zachodnia, skierowana na staw jest najciekawszą architektonicznie częścią pałacu. Różnej wielkości okna, gzyms cokołowy oraz brak symetrii zaowocowały ciekawym efektem wizualnym. W jej lewej części znajduje się podwójny ryzalit i węższa część na planie półkola zwieńczona balkonem. W partii wyższej na pow. półkolistej absydy zamieszczono lizeny i w ten sposób uzyskano podział na trzy pola. W dwóch skrajnych umieszczono wąskie okna, a środek wypełnia nisza z umieszczonym tam krucyfiksem. Ciekawa jest część okien z trzeciej kondygnacji, porte-fenetre, czyli sięgających do poziomu podłogi z zamykającym łukiem i podziałem ramy wewn. okna. Dodatkowym elementem zdobiącym jest balustrada z artystycznymi tralkami. Ciekawostką elewacji wschodniej są podziały ściany za pomocą zróżnicowania otworów okiennych, zarówno w poziomie, jak i w osi, wprowadzając odrobinę \\\"barokowego zamieszania\\\", mimo iż architektura pałacu nie nawiązuje do baroku. W latach 30-tych XX w. pallotyni wprowadzili szereg zmian do architektury pałacu. Przed przebudową np nie było partii mieszkalnego poddasza, nad ryzalitem nie było frontonu, tylko największa lukarna. Forma dachu przed przebudową nawiązywała do dawnej tradycji dworów polskich.

Park

Park z XIX w. w stylu ogrodowym o pow. około 6 ha ze stawem o pow. około 1,5 ha. Drzewostan stanowiły takie gatunki jak: jodła, modrzew, sosna, daglezja zielona, żywotnik, klon, kasztanowiec, olcha, brzoza, grab, leszczyna, irga, głóg, jesion, orzech, ligustr, topola biała, jaśminowiec wonny, wierzba, lipa, bez, wiąz i piękne dęby. Do największych i najstarszych drzew, będących jednocześnie pomnikami przyrody, zalicza się buki czerwone, których obw. w pierśnicy dochodzi do 300 cm oraz jesiony o obw. do 320 cm.
W 2018 r., po nabyciu przez prywatnego użytkownika, układ przestrzenny parku uległ niewielkim zmianom. Po uporządkowaniu terenu, w parku urządzono nowe alejki, trawniki i wybudowano elementy architektury ogrodowej, np. mostki.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011