Strzelno Klasztorne

Stan obecny

Szkoła.

Historia

Dwór z 1913 r., wyremontowany w 1985 r.
Dzieje osady są tak stare jak miasta Strzelno. Osada rozwijała się niezależnie od miasta i nazywana była Zamkiem. Stanowiła siedzibę burgrabiego, zarządcy dóbr klasztornych sióstr norbertanek, w tym i folwarku klasztornego. Pod zaborem pruskim, po 1775 r. w obrębie przejętego folwarku klasztornego znalazł siedzibę Urząd Domenalny Strzelno, nazwane później Domeną Waldau, a po 1919 r. obszarem dworskim Strzelno Klasztorne. Tutejsi urzędnicy przeprowadzili po 1823 r. reformę uwłaszczeniową we wszystkich wsiach chłopskich podległych domenie. Ówcześni dzierżawcy majątku piastowali jednocześnie funkcję kierownika domeny, czyli tzw. Oberamtmana. Międzywojenne Strzelno Klasztorne było tzw. obszarem dworskim składającym się z majętności głównej i folwarku Starczewo. Na przełomie lat 1938/39 przystąpiono do częściowej parcelacji majątku państwowego Strzelno Klasztorne, który znajdował się w rękach dzierżawcy Stefana Kozłowskiego. Wydzielono z niego działki o powierzchni ogólnej 145ha i osadzono na nich parcelantów z Małopolski i Wielkopolski. Każdy z nich musiał wpłacić 10% wartości otrzymanej ziemi, natomiast pozostałe należności rozłożone były na raty. Zobowiązany był również do postawienia siedliska z domem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi. Poniatowski był zwolennikiem interwencjonizmu w rolnictwie, dlatego też preferował organizację tzw. racjonalnych gospodarstw rolnych (przy udziale środków publicznych) tworzonych w nowo zakładanych koloniach rolniczych. Taką kolonią miała być wieś chłopska Strzelno Klasztorne, w której mogła rozwijać się oświata rolnicza oraz spółdzielczość zaopatrzenia i zbytu. Zabudowa wsi i wyposażenie w wodę i energię elektryczną miały być dostosowane do potrzeb nowoczesnego rolnictwa. Wybuch 2 wojny światowej przekreślił rozwój koloni Strzelno Klasztorne. Rozparcelowane 145ha zostało włączone ponownie przez okupanta do majętności głównej, natomiast rozpoczęte w siedliskach budowy domów i budynków inwentarskich rozebrano, a gróz wywieziono, utwardzając nim wiejskie drogi. Dopiero po 1945 r. na mocy dekretu z 1944 r. o reformie rolnej, majętność rozparcelowano i utworzono wieś chłopską Strzelno Klasztorne. W wyniku reformy administracyjnej 1 stycznia 1955 r. powstał nowy podział na gromady wielowsiowe. Wówczas oficjalnie podwórze pofolwarczne z przyległościami zostało włączone w obręb gruntów miasta Strzelna, a powstałą z podwórza folwarcznego ulicę nazwano: ?Parkowa?. Ten stan rzeczy trwał do 1972 r., wówczas zlikwidowano GRN-y, a w ich miejsce powstała gmina zbiorowa Strzelno, w której skład weszła wieś sołecka Strzelno Klasztorne.

Opis

Dwór parterowy, z mansardowym dachem, z mieszkalną dolną kondygnacją mansardy i użytkową górną. W osi wejściowej od strony ogrodowej weranda ze schodami ujętymi murkami, podtrzymująca balkon. Nad nim trójkątnie zwieńczona wystawka dachowa.

Park

Park z poł. XIX w. o pow. około 2ha. Jego wnętrze zdobi śródparkowy staw. Rośnie tu drzewostan zróżnicowany wiekowo i gatunkowo, uzupełniony przez liczne krzewy. Park jest zadbany i posiada przejrzysty układ przestrzenny.

Inne

Zabudowania gospodarcze.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011