Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Straszewo
Zdjęcie Napoleon 2008
Miniatura StraszewoMiniatura Straszewo

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Straszewo

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:aleksandrowski
Gmina:Koneck
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z. poł. XIX w.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1250 r., kiedy to książę kujawski i łęczycki Kazimierz I wymienił ją w dokumencie zatwierdzającym przywileje dla biskupów kujawskich. Wieś aż do I rozbioru Polski należała do Kapituły Włocławskiej, do tzw. ?Klucza Raciąskiego Ziemskich Posiadłości Biskupstwa Kujawskiego?, zarządzanego na zamku w Raciążku. W 1325 r. erygowano tutejszą parafię p.w. św. Marcina i wtedy też powstał we wsi pierwszy drewniany kościół. Na przestrzeni stuleci był on kilkakrotnie odbudowywany, m.in. w XVII w. przez biskupa Macieja Łubieńskiego. Później należał do rodu Bogatków herbu Pomian, a następnie do Hipolita Rogowskiego. Kolejnym posiadaczem Straszewa był Ignacy Rybiński, a następnie Ksawery Osiński, od którego w 1840 r. zdewastowany folwark nabył Leonard Markowski. W połowie XIX w. wzniesiono tu dla Markowskich obecny dwór, który pod koniec stulecia został przebudowany. Do majątku należały także folwarki: Brudnowo, Brudnówek, Czajki, Ossówka, Rybno i Zazdromin, o łacznej powierzchni 1118 mórg. Markowski wybudował także nowe budynki gospodarcze, dwie oficyny obok dworu, oranżerię i założył park ?w guście estetycznym?. Na 8 włókach piaszczystych gruntów zasadził las, zmeliorował i podniósł kulturę ziemi w majątku, a także wyprostował i obsadził drzewami drogi. W 1885 r. folwark wraz z osadą Czajki liczył 741 mórg, w tym 502 morgi ziem uprawnych, 79 mórg łąk i pastwisk i 25 mórg nieużytków. Na jego terenie znajdowało się 16 budynków murowanych i 4 drewniane. Zaprowadzony tu płodozmian był 8-polowy. Pozostała część Straszewa liczyła 957 mórg. Wraz z folwarkiem miała 377 mieszkańców (w 1827 r. ? 256, zamieszkałych w 22 domach). Warto wspomnieć, że w tym okresie na miejscowym cmentarzu dziedzic Seroczek, Józef Bogatko wybudował kaplicę rodową, stojącą tu do dzisiaj. Wieś już wówczas stanowiła gminę o łącznym areale 16973 mórg, w tym 6112 mórg włościańskich i 10861 dominialnych, a na jej terenie mieszkało około 5 tysięcy osób. W latach 1908-1914 armia rosyjska wybudowała kolejkę wąskotorową, co korzystnie wpłynęło na rozwój miejscowości. Właścicielami majątku ziemskiego aż do wybuchu 2 wojny światowej była rodzina Sulimierskich herbu Starykoń. W 1930 r. wieś liczyła 441 mieszkańców i nadal stanowiła gminę w powiecie nieszawskim z przynależnymi miejscowościami: Brudnowo, Koneck, Ossówka, Ostrowąs i Święte. Ostatnim właścicielem Straszewa był Bronisław Sulimierski (1863-1952), a areał majątku liczył ogółem 409 ha. Po 2 wojnie światowej majątek stał się własnością Skarbu Państwa Polskiego, a dwór przejęła Gminna Rada Narodowa. Mieściła się tu także poczta, a później mieszkania, które obecnie zostały wykupione przez lokatorów na własność.
Źródła:
Ziemia Kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym opisana przez Maksymiliana Boruckiego. Włocławek 1882
Skorowidz Królestwa Polskiego czyli spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, etc. ułożony i wydany przez I. Zinberga. Tom I-szy, Warszawa 1877
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wydany pod redakcyą Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego i Władysława Walewskiego. Tomy I ? XV, Warszawa 1880
Wielka Genealogia Minakowskiego (Ci Wielcy Polacy to nasza rodzina). Marek Minakowski.
Księga Adresowa Polski, W-wa 1930
Wszystkie prawa zastrzeżone (M.K.)

Opis

Dwór parterowy, akcentowany w fasadzie nieznacznym pietrowym ryzalitem, zwieńczonym trójkątnie z tympanonem. W elewacji wschodniej piętrowy korpus tworzy wydatny ryzalit, z boku którego umieszczono wejście. Nad nim znajduje się balkon podparty prostokątnym filarem. Na skutek remontów pozbawiony cech stylowych.

Park

Pozostałości parku krajobrazowego z 2. poł. XIX w.

Inne

- Kościół drewniany p.w. św. Marcina zbudowany na miejscu poprzednich w 1780 r.
- Cmentarz z kaplicą grobową rodu Bogatko z XVIII w.
- Stajnia i spichlerz z 4. ćw. XIX w., przebudowane w 2. poł. XX w.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.