Seroczki

Stan obecny

Dwór opuszczony, obecnie własność Ośrodka Hodowli Zarodowej w Osięcinach Sp. z o.o

Historia

Dwór z 1880 r.
Seroczki to wieś leżąca przy drodze krajowej nr 266, łączącej Radziejów ze Służewem, Aleksandrowem i Ciechocinkiem; ok. 25 km na północ od Radziejowa i 3 km na północ od Zakrzewa. Pierwsze wzmianki o S. pochodzą z XVI w., kiedy to jej właściciele przyjęli nazwisko Serockich. W 1550 r. wzmiankowany był A. Serocki, a 100 lat później Wojciech i Adam Seroccy. Wg "Słownika Geograficznego..." Chlebowskiego i s-ki wieś należała także do rodu Bogatków (herbu Pomian?). Albo oni, albo jeszcze Seroccy zbudowali tu w 1780 r. barokową, drewnianą, ośmioboczną kaplicę, znajdującą się w zaniedbanym parku podworskim. Kaplica jest użytkowana jako filia świątyni w Zakrzewie.
W 1789 r. właścicielem serockiego majątku był Adam Lasocki (piszący się z Lasocina) h. Dołęga, syn Pawła i Barbary Wilkowskiej, wnuk Adama Franciszka i prawnuk zasłużonego dla kraju Wojciecha Adriana Olbrachta Lasockiego (1631-1690). Adam ożeniony był z Apolonią Niemojewską, z która miał czworo dzieci: Antoninę, Stanisława Kostkę (późniejszego starostę mokrskiego), Franciszkę i Zuzannę Mariannę. Jego drugą żoną była Kunegunda hr. Mikorska h. Ostoja, z którą miał jeszcze dwóch synów: Michała i Józefa.
Po utworzeniu Królestwa Polskiego w 1815 r. Seroczki znalazły się pod zaborem rosyjskim, w Guberni Warszawskiej, w powiecie nieszawskim, gminie i parafii Straszewo. W 1827 r. w Seroczkach było 16 domów i 155 mieszkańców. Grunty dworskie ok. 1880 r. stanowiły 1030 mórg, a do włościan należało 215 mórg. Wieś w tym czasie była znana z eksploatacji swoich bogatych pokładów torfu. Od Serockich majątek odkupiła rodzina wspomnianych już wcześniej Bogatków (piszących się z Bogatek). Obecny budynek dworski zbudowano w 1880 r. dla Antoniego Opata Karola Bogatko (1820-1885) ożenionego z Ewą Gajkowską. Ich synem był Adam Antoni Bogatko (1863-1912) ożeniony ze Stefanią Joanną Marią Grabską z Grabu h. Wczele. Ci mieli dwóch synów: Antoniego Mariana Eustachego, ożenionego z Antoniną Heleną Julią Saas i Zbigniewa ożenionego z Michaliną Lisowską. Antoni i Antonina Bogatko mieli trzech synów: Wawrzyńca (1927-2001) ożenionego z Anną Mączyńską, Rocha i Jana ożenionego z Ireną Kuryłło. Wawrzyniec i Anna Bogatko mieli po wojnie synów, urodzonych w latach 50. XX w.: Wojciecha i Tomasza. Natomiast ze związku Jana i Ireny pochodzi syn Marcin urodzony w 1964 r.
W okresie międzywojennym Seroczki były wzorowo prowadzonym majątkiem ziemskim, a w 1926 r. dwór został przez Bogatków przebudowany. Poza rolnictwem, w Seroczkach nadal wydobywano torf. Areał majątku liczył w 1930 r. 575 ha. Przed wybuchem 2. wojny światowej część gruntów została sprzedana rządowi polskiemu pod potrzeby budowy lotniska wojskowego. Po wojnie majątek został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego. Na gruntach folwarcznych utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, a dwór został rozgrabiony. Wspaniałe meble gdańskie i inne wyposażenie zostało zniszczone.
Na pocz. lat 90. XX w. rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego zlikwidował PGR-y, zaś gospodarstwo w S. przeszło w ręce Ośrodka Hodowli Zarodowej Osięciny – Spółka z o.o. i stanowiły później „Gospodarstwo Seroczki”.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór późnoklasycystyczny. Wybudowany na planie nieregularnego prostokąta, na wysokich piwnicach, parterowy z mansardowym dachem i lukarnami z dekoracją nawiązującą do baroku. Masywny kolumnowy portyk w wielkim porządku, z jońskimi wolutami, podtrzymuje okazały trójkątny fronton. Poprzedzony jest wysokimi schodami ujętymi stopniowanym murem i balustradą. W elewacji ogrodowej lewa część budowli stanowi ryzalit, który swoim zwieńczeniem również nawiązuje do baroku. Przylega do niego wgłębny portyk kolumnowy mieszczący wejście, poprzedzony tarasem i schodami, z zachowaną oryginalną tralkową balustradą. Elewacja budynku posiada ozdobne boniowanie.

Park

Park krajobrazowy z 2 poł. XIX w. o pow. około 2ha, niegdyś znacznie większy, spore połacie drzewostanu wykarczowano, obecnie są to pola uprawne, bądź nieużytki. Zachowany starodrzew skupia się bezpośrednio za dworem i w płd.-wsch. części dawnego założenia. Znajdują się tu również relikty dawnych śródparkowych stawów.

Inne

Drewniana kaplica zbudowana ok. 1780 r., a wyremontowana w latach 1989-1990
Zabudowania gospodarcze.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011