Rzeszynek

Stan obecny

Szkoła Podstawowa.

Historia

Dwór Amrogowiczów z 2 poł. XIX w., budowniczy Wilczewski z Wronek. Wyremontowany w 1968 roku.

Wieś powstała w okresie, gdy istniał Włostów i stanowiła wspólnie z Rzeszynem własność szlachecką. Najstarsza nazwa wsi to Żyrzyn (od imienia Żyry). W 1489 roku wieś była w posiadaniu Jakuba Ruszkowskiego, a około 1560 r.- Konarskich.
W drugiej połowie XIX w. Rzeszynek stanowił dobra Amrogowiczów. Właściciele byli nie tylko dobrymi gospodarzami, ale i oddanymi sprawie polskiej działaczami. W 1889 r. wzniesiony tu został dla nich dwór, którego budowniczym był Wiczewski z Wronek.
W roku 1890 prezesem powiatowego komitetu wyborczego w Strzelnic był ziemianin Ferdynand Amrogowicz. Jego syn Bogdan był powstańcem wielkopolskim. W 1903 roku wydał w Berlinie książkę o cukrownictwie w prowincji poznańskiej. W rozwoju tego przemysłu na Kujawach Polacy mieli poważny udział. W czasie kolonizacji niemieckiej i germanizacji duże zasługi w krzewieniu języka polskiego miało Towarzystwo Czytelni Ludowych, które powstało w 1880 roku. Zadaniem towarzystwa było zakładanie bibliotek i wypożyczanie książek polskich. Ofiarnym działaczem TCL był dr Bogdan Amrogowicz.
Rodzina była właścicielami dworu aż do wybuchu 2 Wojny Światowej.

Opis

Dwór eklektyczny z przewagą cech klasycystycznych. Do północnej strony dworu przylegała parterowa przybudówka, zaś do południowej trzykondygnacyjna kwadratowa wieża.
Ryzalit części środkowej wieńczy trójkątny fronton, a wejście do dworu poprzedza portyk filarowy dźwigający balkon.

Park

Park krajobrazowy z XIX w. o pow. 8ha. Stanowi integralną część Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia. W stronę Gopła wiedzie zabytkowa aleja lipowa i szpaler grabowy. Nadal atrakcją parku są zgrupowania wiekowych drzew, tworzących tak modne niegdyś "zielone gabinety". Wśród zróżnicowanego parkowego drzewostanu znajdują się okazy pomnikowe: lipa drobnolistna o obw. 390cm, dereń świdwa, buk zwyczajny o obw. 325cm, oraz topola czarna o obw. w pierśnicy 590cm.

Inne

Spichlerz z 1709 roku. Jeden z ostatnich trzystuletnich zabytków drewnianych na terenie województwa kujawsko - pomorskiego.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011