Skatalogowanych zabytków: 11435
Zarejestruj się
Miniatura Przydatki
Zdjęcie Napoleon 2008

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Michał JakobielskiMarek Kujawa

Przydatki

Przydatken

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:brodnicki
Gmina:Brodnica (wiejska)
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy, nr rej.: 594 z 14.12.1989
Obiekt:pałac, nr rej.: 577 z 29.01.1988

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Pałac z poł. XIX w.
Od poł. XIX w. właścicielami Przydatków była rodzina Sypniewski ze Żmijewa, nastepnie Donimirski od którego dobra nabył za 210 tys. marek Bolesław Łyskowski. W 1868 r. wieś miała 3 domy zamieszkałe przez 45 osób wyznania katolickiego, ponadto 5 innych budynków. W 1885 r. do folwarku przynależało 212,54 ha, w tym 194,68 ha ziem uprawnych, 15,58 ha łąk i 2 ha nieużytków. Przynosił on 1935 marek czystego dochodu gruntowego, specjalizował się w hodowli bydła i owiec. W 1886 r. majątek kupiła żona radcy Schulenburga z Grudziądza, za kwotę 119 tys. marek. Pod koniec XIX w. dobra stały się własnością Waleriana Siudowskiego, który nadał pałacowi obecny kształt. Ożenił się z Marią z Szalińskich, z którą miał syna Konrada (1884-1958). Ten w 1920 r. ożenił się z Heleną Peto. Mieli czworo dzieci: Bogdana, Aleksandrę, Zbigniewa i Teresę. Konrad Siudowski gospodarował w Przydatkach od 1920 r. do wybuchu II wojny światowej. W 1929 r. na 211 ha majątku składało się 191 ha ziem uprawnych i 20 ha łąk i pastwisk. Przynosił on 1778 marek czystego dochodu gruntowego. Folwark specjalizował się w hodowli konia zimnokrwistego i reprodukcji uznanych ziemiopłodów. Siudowski był działaczem społecznym, politykiem i senatorem w II RP. Prowadząc gospodarstwo jednocześnie aktywnie działał w licznych organizacjach społecznych. W 1940 r. został aresztowany przez Niemców i więziony był w obozach koncentracyjnych w Austrii. Po wojnie był założycielem i dyrektorem Centrali Nasiennictwa Ogrodniczego i Szkólkarstwa. Do śmierci mieszkał w Toruniu. Pochowany został w grobowcu rodzinnym w Brodnicy. Po wojnie w dawnym folwarku utworzono PGR, a po jego likwidacji właścicielem była AWRSP, od której obiekt nabyła osoba prywatna. Pałac w ostatnich latach został wyremontowany.

Opis

Pałac eklektyczny. Budynek podpiwniczony, parterowy, nakryty wysokim dachem wielospadowym krytym gontem, wzniesiony na planie prostokąta w dłuższej osi SW-NE. Wejściem boczne usytuowane jest od str. NE, w jego osi znajdował się okrągły podjazd. Za fasadę przyjmujemy elewację od str. pł.-zachodniej, akcentowaną ryzalitem przechodzącym w okazałą prostokątną wystawkę i 3-kondygnacyjną wieżą w północnym narożniku. W ryzalicie umieszczono portyk filarowy dźwigający balkon. Ryzalit poprzedzony jest półokrągłym tarasem ze schodami po bokach. Dwukondygnacyjna wystawka posiada dodatkowo niewielką, ozdobną facjatkę zwieńczoną trójkątnym szczycikiem.

Park

Park z poł. XIX w., o powierzchni 1,62 ha, zajmujący wraz z pałacem dz. ewidencyjną nr 040203_2.0016.81/2 (Geoportal).

Inne

Spichrz, ob. magazyn paszowy z 1916 r.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Maciej Kusztal14 lat temu
Obiekt jest aktualnie prywatną rezydencją. Tabliczki "teren prywatny, zakaz wstępu" oraz "zakaz fotografowania" (!!!) nie brzmią zbyt przyjaźnie dla turystów...
Maciej Kusztal14 lat temu
Błąd na mapie- pałac znajduje się kilka km na południe od Brodnicy.